در هر کاری به هر اندازه که اهمیت داده شود و رویش دقت، فکر و مطالعه ای بیشتر انجام پذیرد، اشتباهات و نقایص آن کمتر و از امتیازات و مزایای زیادتر برخوردار است.
در مسأله جنگ که یک بخش قابل ارزیابی آن، مطالعه قوای دشمن است که هر مقدار از خصوصیات آنها اطلاع داشته باشیم و حرکات و کارهایشان زیر نظر ما باشید، هنگام ضربه وارد کردن و لطمه زدن یا در وقت دفاع، موفق تر و مسلطتر خواهیم بود.
از این رو یکی از وظایف اساسی و اصیل ما در میدان جنگ و صحنه درگیری این است که با کمال دقت و با تمام وجود، همه حرکات رفت و آمد، جابجائی و نقل و انتقالات دشمن را زیر نظر بگیریم تا در وقت تصمیم گیری بتوانیم از روی آگاهی و علم نقشه بریزیم.
اهمیت این مطلب از سخنان امام علیه السلام استنباط می شود که به مالک اشتر می نویسد که اگر صلح را صلاح دانستی بپذیر، لکن پس از صلح حرکات و کارهای دشمن را زیر نظر داشته باش، و به دشمن اطمینان و اعتماد نکن! که مبادا به شما زیان برساند:
و لکن الحذر کل الحذر من عدوک بعد صلحه فان العذور بما قارب لیتغفل فخذ بالحزم و اتهم فی ذلک حسن الظن (200)
زنهار! زنهار! سخت از دشمنت پس از بستن پیمان صلح بر حذر باش! چرا که دشمن گاهی نزدیک می شود که غافلگیر سازد، بنابراین دور اندیشی را به کار گیر، و احتیاط را رعایت کن؛ و در این موارد روح خوش بینی را کنار بگذار و زیر بار حسن ظن مرو.
روشن می شود هنگامی که در شرایط صلح باید نسبت به دشمن اطمینان نداشت و مراقب حرکاتش بود، در میدان جنگ درگیری حتماً کنترل حرکات دشمن واجب و لازم است.

200) نهج البلاغه، نامه 53، فیض الاسلام، ص 1027

نوشتن دیدگاه