همانطور که در مقدمه بیان داشتیم مسئولیت و و وظیفه اصلی ائمه علیهم السلام بعنوانوصی پیامبر، حفظ و تبلیغ دین الهی است، لذا مهمترین خدمت حضرت امیر علیه السلام که پس از حکومت خود آنرا بخوبی ایفا فرمود، نشر عقاید و اخلاق و احکام اسلام بود.
پیامبر صلیاللّه علیه و آله در مکه بواسطه آزار و اذیت قریش نتوانست اسلام را کاملاً تبلیغ نماید و حکومت اسلامی تشکیل بدهد تا آنگاه که خواستند آنحضرت را شهید کنند بناچار به مدینه هجرت نمود و اصحاب و یارانش تدریجاً به او ملحق شدند. آن حضرت در مدینه که خارج از نفوذ قریش بود حکومت اسلامی تشکیل داد و اسلام را به جزیرةالعرب و اکثر بلاد آنروز رسانید و به این ترتیب وظیفه رسالت آنحضرت با وفاتش پایان یافت. اگر پیامبر از مکه به مدینه هجرت نمیکرد شریعتش از بین میرفت و در جهان باقی نمیماند.
پس از وفات پیامبر صلیاللّه علیه و آله همان قریش که در مکه دشمنان سرسخت اسلام بودند در مدینه وارث پیامبر صلیاللّه علیه و آله و شریعت او شدند و در سقیفه گفتند:
چه کسی با ما در سلطنت محمد صلیاللّه علیه و آله منازعه میکند؟ در حالیکه ما از قریشیم و پیامبر هم از قریش بود.(178)
قریش با بدست گرفتن حکومت و تصاحب غنائم جنگی، مال و ثروت فراوانی گرد آورده و زمینهای مدینه را بین خود تقسیم کرده و برای آبادی آن انصار را که از یاران صدیق پیامبر صلی الله علیه و آله بودند به کارگری خود گماشتند و چنانکه در مکه از نشر رسالت پیامبر صلیاللّه علیه و آله مانع میشدند بعد از او از نشر سنت - حدیث و سیره - آنحضرت جلوگیری کردند و قرآن را از شرح و تفسیر پیامبر صلیاللّه علیه و آله جدا ساخته و احکامی را تغییر دادند. جامعه اسلامی را طبقاتی نموده و خاندان خود را روی کار آورده و مخالفین خود انصار را سرکوب کردند. (179)
پس از قتل عثمان مسلمانها برای اولین بار در تاریخ اسلام سرنوشت خود را بدست گرفته با آزادی کامل با علی بن ابیطالب بیعت تنها بیعت صحیح در اسلام بود که بدون اجبار و اکراه انجام گرفته بود. و آنگاه که حضرت علی علیه السلام روی کار آمد و خواست بین مردم به عدالت رفتار کند و افراد لایقی از انصار را والی ولایات قرار دهد همان قریش علیه او شورش کردند و برهبری ام المؤمنین عایشه و طلحه و زبیر جنگ جمل را بر پا نمودند. (180)
بنابراین آنحضرت در مدینه که پایتخت خلفا و مرکز حکومت قریش شده بود نمیتوانست اصلاحات خود را انجام دهد و لذا مرکز حکومت خود را به کوفه منتقل ساخت. چون در کوفه بیشتر اعراب از قبائل غیر قریش بودند و بقیه ایرانیهائی بودند که تازه مسلمان شده و آمادگی پذیرش اسلام راستین را بیشتر داشتند.
آنحضرت در حدود 4 سال خلافت خود برای نشر اسلام از سه راه اقدام نمود: 1 - تبلیغ مردم بوسیله بیانات خود 2 - تربیت شاگردان شایسته 3 - آزادی دادن به صحابه در نقل حدیث پیامبر صلیاللّه علیه و آله.
نشر معارف اسلام
- بازدید: 678