آيه (7)        
ƒإِلّا ما شاءَ اللهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَ ما يَخْفى

ترجمه
7. مگر آنچه بخواهد خداى متعال. محققاً او مى‌داند جهر و آنچه مخفى مى‌كند[1] .
 
 
تفسير :
]مبرّا بودن حضرت رسول 9 از نسيان[
(إِلّا ما شاءَ اللهُ) بعض مفسرين گفتند استثنا به (فَلا تَنْسى) است[2]  يعنى خدا  
بخواهد كه تو فراموش كنى، لكن اين كلام غلط است، زيرا ]به دليل دارا بودن مقام عصمت[ نسيان در ساحت قدس نبوى نيست. لكن ما مى‌گوييم كه: اولاً، ممكن است استثنا به (سَنُقْرِئُکَ) باشد و معنى اين مى‌شود كه مگر خدا بخواهد تأخير بيندازد در انزال، شما قبل از انزال قرائت مفرما و اين خود يك دليل است كه پيغمبر مى‌دانست قرآن را، ولى تا انزال نشود مأمور به قرائت نبود.
و ثانياً، بر فرض كه ]استثناء[ به فلا تنسى باشد. معنى نسيان فراموشى نيست، بلكه به معنى ترك نزول است، چنانچه در آيه شريفه: (ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها)[3] ، كه معنى ننسها، نتركها است؛ زيرا خدا فراموشى ندارد.
 
(إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَ ما يَخْفى) خداوند، عالمِ به جهر و اخفاست، حتى خيالات قلبى و خيانت چشمى: (يَعْلَمُ خائِنَةَ الاَْعْيُنِ وَ ما تُخْفِى الصُّدُورُ)[4] . وبعيد نيست كه در
اينجا مراد اين باشد كه خدا مى‌داند كه صلاح در جهر به آيه است كه به پيغمبر دستور دهد جهراً و علناً تلاوت كند يا در اخفاى اوست. دستور مى‌دهد خوددارى كند تا به موقع خود، مثل ولايت اميرالمومنين 7.
*    *    *
 

[1] .  ر.ك: جامع البيان(تفسير طبرى): ج1، ص670، تفسير ابن ابى حاتم: ج10، ص3416 و تفسيرسمرقندى: ج3، ص549.
[2] .  هر آيه‌اى را منسوخ يا ترك كنيم بهتر از آن يا همانند آن را مى‌آوريم. سوره بقره: آيه 106.
[3] .  خدا نگاه‌هاى دزدانه و آنچه را كه دل‌ها نهان مى‌دارند، مى‌داند. سوره غافر(مؤمن): آيه 19.
[4] .  ترجمه ديگر: و براى تو آسان‌ترين راه را فراهم مى‌گردانيم. 

نوشتن دیدگاه