آيه (6)        
ƒوَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الاِْنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً

ترجمه :
6. و اينكه بودند مردانى از اِنس كه پناه مى‌بردند به مردانى از جن پس آن مردان جن زياد كردند بر آن مردان اِنس طغيان و سركشى را[1] .
 
 
تفسير :
]دو نحوه تفسير اين آيه[
اين آيه شريفه از آيات متشابهات قرآن است و دو نحوه تفسير شده: يكى آنكه مستفاد از اخبار است كه قبل از ولادت حضرت رسالت9 بعض اجنّه مى‌رفتند در آسمان‌ها و استراق سمع مى‌كردند و مى‌آمدند به يك رجال انس كه كَهَنه بودند خبر مى‌دادند و آن‌ها به ديگران مى‌گفتند و در بين اين اخبار يك راهنمايى‌ها هم مى‌كردند به ضلالت و گمراهى، و اين باعث ازدياد كفر و ضلالت اين‌ها مى‌شد[2]  بنابراين
تفسير: (وَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الاِْنْسِ) كه كهنه[3]  باشند (يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ)
آن‌هايى كه استراق سمع مى‌كردند و به آن‌ها خبر مى‌دادند.
(فَزادُوهُمْ رَهَقاً) پس آن رجالِ جن زياد مى‌كردند رجالِ انس را رهق، رهق به معنى فرو رفتن شىء و احاطه شىء بر شىء در فساد و ضلالت و ذلّت ]و [خفّت و معصيت و طغيان و مضرات است، چنانچه در آيات شريفه قرآن اشاره به اين معنى دارد مثل: (سَأُرْهِقُهُ صَعُوداً)[4]  و مثل: (لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِيادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ
وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ) الى قوله تعالى: (وَ الَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئاتِ جَزاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِها وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ...)[5]  الآية و غير اين‌ها از آيات.
 
و نحوه ثانيه كه: مفسرين گفتند كه راجع به عبده جن است كه در مهالك و مضار پناه مى‌بردند به آلهه خود از جن كه در هر مهلكه مى‌گفت: أعوذ بعزيز هذا الوادى يعنى به رئيس اين وادى و اين مكان از شرّ هر ذى شرّى[6]  به خيال اينكه او اين را پناه  
مى‌دهد و دفع شر از او مى‌كند و اين باعث زيادتى كفر و شرك و ضلالت و اثم و معاصى آن‌ها مى‌شد.
أقول: جمع بين تفسيرَيْن هم ممكن است و الله العالم.
*    *    *

[1] .  ترجمه ديگر: و مردانى از آدميان به مردانى از جنّ پناه مى‌بردند و بر سركشى آن‌ها مى‌افزودند.
[2] .  ر.ك: قرب الإسناد: ص318؛ تفسير سمعانى: ج5، ص162 و بحار الأنوار: ج55، ص88.
[3] .  توضيحى درباره اين لغت در همين تفسير: ج16، ص53، پاورقى(3) گذشت.
[4] .  به زودى او را به بالا رفتن از گردنه عذاب وادار مى‌كنم. سوره مدثر: آيه 17.
[5] .  براى كسانى كه كار نيكو كرده‌اند، نيكويى بهشت و زياده بر آن است. چهره‌هايشان را غبارى وذلّتى نمى‌پوشاند. و كسانى كه مرتكب بدى‌ها شده‌اند، بدانند كه جزاى هر بدى مانند آن است وخوارى، آنان را فرو مى‌گيرد. سوره يونس: آيات 26 - 27.
[6] .  ر.ك: تفسير طبرى: ج29، ص134؛ تفسير التبيان: ج10، ص148؛ مجمع البيان: ج10، ص555 وتفسير الدرالمنثور: ج6، ص272.

نوشتن دیدگاه