5     «فَاصْبِرْ صَبْراً جَمِيلاً»

ترجمه:
5. پس صبر كن، صبر بسيار نيكويى[1].
 
تفسير:
[مقام صبر و اقسام آن]
اولاً، مقام صبر بسيار مقام عالى است كه مى‏فرمايد: «إِنَّما يُوَفَّى الصّابِرُونَ أَجْرَهُمْ
بِغَيْرِ حِسابٍ»[2]. و ثانياً، گفتيم: صبر سه قسم است: صبر بر بلا، و صبر بر مشقت

عبادات، و صبر بر جلوگيرى نفس از معاصى، اول سيصد درجه ثواب. دوم ششصد
درجه. سوم نهصد درجه[3] و لكن به يك اعتبار صبر دو قسم است: يك قسم صبرى
كه از تحت اختيار خارج است، مثل صبر بر بليّات و مصائب وارده، و صبرى كه در
تحت اختيار اوست، مثل صبر بر زحمت عبادت و ترك هواى نفس.
 
[معناى صبر جميل]
و صبر جميل صبر بر اذيت و ظلم كه در مقام تلافى بر نيايد. خداوند امر مى‏فرمايد
پيغمبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را كه تحمل كند اذيت‏هاى كفار و مشركين و منافقين و معاندين را كه
نسبت به آن حضرت چه اهانت‏ها و جسارت‏ها و اذيت‏ها و ظلم‏ها روا داشتند.
مى‏فرمايد: «فَاصْبِرْ»تحمل فرما بر آن‏ها غيظ و غضب نكن و در مقام تلافى بر نيا.
«صَبْراً جَمِيلاً» خداوند از آن‏ها انتقام خواهد كشيد و حضرتش آن قدر تحمل نمود
كه پس از هجرتش هم در مقام تلافى آن‏ها بر نيامد حتى جهادهاى با آن‏ها اغلب
دفاعى بوده. آن‏ها مى‏آمدند بر كشتن او و اصحاب او، حتى در باب جهاد دستور داد كه
اگر آن‏ها دست از قتال برداشتند يا برگشتند يا حربه‏هاى خود را انداختند، متعرّض آن‏ها
نشويد. حتى در فتح مكه تمام آن‏ها را عفو فرمود، مخصوصاً با منافقين تا دستور جهاد
نيامده بود كه فرمود: «جاهِدِ الْكُفّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ»[4].
*    *    *
 

[1].  ترجمه ديگر: پس صبر كن، صبرى نيكو.
 
[2].  بى‏ترديد، شكيبايان پاداش خود را بى‏حساب و به تمام خواهند يافت. سوره زمر: آيؤ 10.
 
[3].  ر.ك: كافى: ج2، ص91، ح15؛ وسائل الشيعة: ج15، ص238، ح6 و بحارالأنوار: ج68، ص77، ح12.
 
[4].  با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت بگير. سوره توبه: آيه 73 و تحريم: آيه 9.

نوشتن دیدگاه