9     «يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذلِكَ يَوْمُ التَّغابُنِ وَ مَنْ يُؤمِنْ بِاللّه‏ِ وَ يَعْمَلْ
          صالِحاً يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ وَ يُدْخِلْهُ جَنّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الأْنْهارُ
          خالِدِينَ فِيها أَبَداً ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»

ترجمه:
9. روزى كه جمع مى‏فرمايد شما را براى روزى كه بايد جميع جن و انس مجتمع
شوند براى حساب، و جزاى هر يك داده مى‏شود. اين روزى است كه تمام اظهار غبن
مى‏كنند و كسى كه ايمان به خدا آورده باشد و عمل به صالحات بكند، خداوند سيئات او
را تكفير مى‏فرمايد و از بين مى‏برد و او را داخل بهشت‏ها مى‏كند كه از زير آن‏ها يعنى
پاى آن‏ها نهرها جارى است و هميشه در آن بهشت‏ها هستند؛ ابد الاباد. اين است
رستگارى عظيم[1].
 
تفسير:
«يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ» كه مى‏فرمايد: «لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ
فِيهِ»[2]، و مى‏فرمايد: «يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الاْءِنْسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطارِ السَّمواتِ وَ

الْأَرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلاّ بِسُلْطانٍ»[3] كه هر كس بايد به جزاى خود برسد و پاى
حساب و ميزان بيايد و نامؤ عملش باز شود و شهود شهادت دهند از اعضا و جوارح
و ملائكه و انبيا و اوصيا و غير اين‏ها.
 
[تمام انسان‏ها، چه خوب چه بد، روز قيامت حسرت مى‏خورند]
«ذلِكَ يَوْمُ التَّغابُنِ» اهل سعادت اظهار غبن مى‏كنند كه چرا ما بيشتر اعمال
صالحه به جا نياورديم و ايمان و اخلاق خود را كامل‏تر نكرديم تا جزاى بيشتر به ما
عنايت شود. حتى دارد فقرا آرزو مى‏كنند اى كاش در دنيا احدى يك لقمؤ نانى يا
درهمى به ما نداده بود تا عوض آن را خداوند عطا فرمايد، و اهل باطل [آرزو مى‏كنند]
اى كاش ايمان آورده بوديم و عمل صالح مى‏كرديم تا از عذاب نجات پيدا
مى‏كرديم[4].
«وَ مَنْ يُؤمِنْ بِاللّه‏ِ» ايمان باللّه‏ ايمان به جميع عقايد حقه است بدون انكار
ضروريات دين و مذهب و بدعت در دين و توهين به مقدسات دين.
«وَ يَعْمَلْ صالِحاً» همين مقدار كه واجبات الهيه را به جا آورد و از كبائر اجتناب
كند «يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ»كه مى‏فرمايد: «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ
سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَرِيماً»[5].
«وَ يُدْخِلْهُ جَنّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» مكرر تفسير شده[6]. «خالِدِينَ
فِيها أَبَداً» مسئله خلود از ضروريات دين و نصوص قرآن است. «ذلِكَ الْفَوْزُ
الْعَظِيمُ»اصلاً حقيقت رستگارى و فوز اين است، زيرا غير از اين فانى و داثر[7]
و ممزوج با آلام و اسقام است.

[1].  ترجمه ديگر: روزى كه شما را براى روز گردآورى، گرد مى‏آورد، آن روز، روز حسرت خوردن
است، و هر كس به خدا ايمان آورده، و كار شايسته‏اى كرده باشد، بدى‏هايش را از او بسترد، و او را در بهشت‏هايى كه از زير درختان آن جويبارها روان است در آورد. در آنجا بمانند. اين است همان كاميابى بزرگ.
 
[2].  به يقين، در روز رستاخيز كه هيچ شكّى در آن نيست، شما را گرد خواهد آورد. سوره نساء: آيؤ 87.
 
[3].  اى گروه جنّيان و انسيان، اگر مى‏توانيد از كرانه‏هاى آسمان‏ها و زمين به بيرون رخنه كنيد، پس رخنه كنيد. ولى جز با به دست آوردن تسلّطى رخنه نمى‏كنيد. سوره الرحمن: آيؤ 33.
 
[4].  ر.ك: تفسير ثعلبى: ج9، ص328؛ مجمع البيان: ج10، ص450 و زبدة التفاسير: ج7، ص81.
 
[5].  اگر از گناهان بزرگى كه از آن‏ها نهى شده‏ايد دورى گزينيد، بدى‏هاى شما را از شما مى‏زداييم،
و شما را در جايگاهى ارجمند درمى‏آوريم. سوره نساء: آيؤ 31.
 
[6].  ر.ك: همين تفسير: ج2، ص261 ـ 263، ذيل تفسير آيه 25 سوره بقره و ج4، ص253 ـ 254، ذيل تفسير آيه 15 سوره آل عمران.
 
[7] .  داثر: فراموش شده.

نوشتن دیدگاه