سورة ق، مكيّة، وهى خمس وأربعون آية
معرفى سوره[1]
[1] .  سوره مباركه «ق» پنجاهمين سوره قرآن كريم است در مصحف فعلى و سى و چهارمين سوره‏اى
است كه بعد از سوره مرسلات و قبل از سوره بلد در مكه مكرمه بر پيامبر اسلام نازل شده است. مشتمل بر چهل و پنج آيه و 357 كلمه و 1494 حرف مى‏باشد.
          نام سوره از آيه اول آن گرفته شده كه با حرف « ق » شروع مى‏شود و نام ديگر آن باسقات « جمع باسقه » به معناى درختان بلند است. اين كلمه فقط يك بار در قرآن به كار رفته و آن هم آيه 10 اين سوره مى‏باشد . بيست و هشتمين سوره از سوره‏هاى بيست و نه‏گانه‏اى است كه با حروف مقطعه آغاز مى‏گردد و ششمين سوره از سوره‏هاى بيست و سه گانه‏اى است كه با سوگند آغاز مى‏شود. از نظر حجم از سوره‏هاى مفصلات و در حدود نيم حزب قرآن است .
          اين سوره مسئله دعوت اسلام را بيان مى‏كند و به آنچه در اين دعوت است اشاره مى‏كند ؛ يعنى انذار به معاد و انكار مشركين و تعجبى كه از آن داشتند . به طور كلى مى‏توان گفت محور بحث‏هاى سوره، مسئله معاد است و تمام آيات بر همين محور دور مى‏زند كه مى‏توان آن را به هفت بخش تقسيم كرد .
          1. اشاره به عظمت قرآن و انكار و تعجب كافران از مسئله معاد كه مى‏گفتند آيا زمانى كه مرديم و خاك شديم ديگر بار زنده مى‏شويم ؟ اين، بازگشتى محال است كه معاد جسمانى را انكار مى‏كردند . [آيات 1 ـ 5]
          2. رد تعجب مشركين و استدلال بر مسئله معاد از طريق توجه به نظام آفرينش و مخصوصاً احياى زمين‏هاى مرده به وسيله نزول باران . [آيات 6 ـ 11]
          3. منكرينِ معاد را تهديد مى‏كند به اينكه اگر به راه نيايند بر سرشان همان خواهد آمد كه بر امت‏هاى گذشته مثل قوم نوح ، ثمود ، لوط و اصحاب ايكه آمده است و در ادامه به استدلال بر مسئله معاد از طريق توجه به خلقت نخستين مى‏پردازد . [آيات 12 ـ 16]
          4. در اين بخش به مسئله ثبت اعمال و اقوال براى يوم الحساب توسط ملائكه اشاره مى‏كند و مسائلى پيرامون مرگ و انتقال از اين جهان به سراى ديگر را مطرح مى‏سازد . [آيات 17 ـ 21]
          5. در آيات متعددى از سوره، گوشه‏اى از حوادث روز قيامت و همچنين اوصاف بهشت و جهنم را تبيين مى‏كند مانند دميده شدن در صور و تحقق وعده الهى و رفتن كينه‏توزان و ناسپاسان به جهنم و پرهيزكاران به بهشت و جاودانگى آن . [آيات 22 ـ 37]
          6. در اين مرحله به حوادث تكان دهنده پايان جهان كه سرآغازى است بر سراى ديگر اشاره مى‏كند و خاطر نشان مى‏سازد كه خلقت آسمان و زمين در شش روز بوده و نبى مكرم  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را به صبر در برابر سخنان بيهوده مشركين توصيه مى‏كند . [آيات 38 ـ 40]
          7. در لابلاى اين آيات اشارات كوتاهى به وضع اقوام طغيانگر گذشته و سرنوشت دردناك و شوم آنان و نيز دستوراتى براى توجه به خدا و ذكر او به پيامبر اسلام داده شده و اشاره كوتاهى به عظمت قرآن در آغاز و پايان سوره به چشم مى‏خورد . 

نوشتن دیدگاه