بِسْمِ اللّهِ الرّحمنِ الرّحِيم
وَ الْحَمدُ للّهِِ، وَ الصلاةُ عَلَى رَسُولِ اللّهِ، وَ عَلَى آلِه آلِ اللّه،
وَ اللعنُ عَلَى أعدَائِهِمْ أعداءِ اللّهِ إلى يَومِ لِقاءِ اللّهِ.
[معرفى سوره[1]]
[1] . سوره جاثيه چهل و پنجمين سوره قرآن كريم به ترتيب مصحف فعلى و شصت و پنجمين سورهاى
است كه بعد از سوره دخان و قبل از سوره احقاف در مكه معظمه بر پيامبر گرامى اسلام صلىاللهعليهوآلهنازل شده و مشتمل بر 37 آيه و 489 كلمه و 2085 حرف مىباشد. البته طبق روايتى از ابن عباس و قتاده، آيه 14 از اين سوره مستثناست و در مدينه نازل شده است. نام سوره به معناى به زانو در آمده از آيه 28 الهام گرفته شده است. اين واژه تنها يك بار در قرآن كريم، در همين سوره به كار رفته است. نام ديگر سوره «شريعت» است كه اين واژه نيز فقط در همين سوره، آيه 18 استفاده شده است.
جاثيه بيست و ششمين سوره اى است كه با حروف مقطعه شروع مىشوند و ششمين سوره از سورههاى حواميم مىباشد، و از نظر حجم از سورههاى «مثانى» و كمى كمتر از يك حزب است. غرض سوره را مىتوان دعوت عموم مردم به دين توحيد و پرهيز از عذابى كه از آن انذار مىكند، دانست كه نخست به عظمت قرآن و اهميت آن و بيان گوشهاى از دلايل توحيد در برابر مشركان مىپردازد و بيان مىكند كه اعراض از توحيد عذاب دردناك الهى را به دنبال خواهد داشت. ذكر پارهاى از ادعاهاى طبيعى مسلكان و پاسخ قاطع به آنها و رد اعتقادات اين گروه گوشه ديگر از مطالب سوره است و در ادامه اشاره كوتاهى به سرنوشت بعضى از اقوام پيشين همچون بنى اسرائيل به عنوان گواهى بر مباحث سوره مىكند و با تهديدات شديدى نسبت به گمراهانى كه اصرار و پافشارى بر عقائد انحرافى خود دارند و دعوت به عفو و گذشت در عين قاطعيت و عدم انحراف از مسير حق را در ادامه سوره بيان مىكند. [1 ـ 23 .]بخش ديگرى از سوره كه از آيه 24 شروع و تا پايان سوره ادامه دارد سخنان مشركين در رابطه با قيامت و حساب و بعض دلايل آنها را مطرح مىكند و با براهين محكم و مثالهاى واضح گفتههايشان را به چالش مىكشد و در پايان از حوادث تكان دهنده آخرت مخصوصاً نامه اعمال كه تمامى كارهاى انسان را بى كم و كاست در بر مىگيرد مطالبى را بيان داشته و با حمد و ستايش الهى سوره را به پايان مىرساند.
نكته تفسيرى: كليدىترين واژه سوره با 12 بار تكرار در 11 آيه، واژه «آيات» است مثلاً در آيه 3 براى مؤمنين در آفرينش آسمان و زمين وجود آيات را متذكر مىشود. در آيه 4 با خطاب مردم در آفرينش آنها و پراكنده شدن جنبندگان براى كسانى كه يقين مىورزند؛ در آيه 5 آمد و شد شب و روز، نزول رزق از آسمان، زنده شدن زمين پس از مردن و فرستاده شدن باد براى گروهى كه تعقل مىكنند، و در آيه 13 تسخير آسمان و زمين براى انسان و هر چه در آن است. براى گروهى كه تفكر مىكنند، وجود آيات را قائل مىشود. در اين 4 آيه، آيات به معناى نشانههاست و اين در حالى است كه در آيه 6، آيات قابل تلاوت را كه از سنخ پيام هستند، بيان مىكند و ايمان به هر سخنى جز آنها را تعجبانگيز مىشمارد. فضاى بعدى بحث درباره آيات در اين سوره انواع برخوردها در مقابل آيات الهى و عواقب آن است و در آيات ديگر به بررسى انگيزه كفار در مقابله با آيات الهى نيز پرداخته شده است. مانند: ماندن بر عقايد پيشينيان و در خواست زنده شدن پدران، استكبارِ كفرآميز كه منجر به مجرم شدن كافران مىشود، و به سخره گرفتن آيات و فريفته شدن به زندگى پست از جمله اين عوامل است.
معرفى سوره
- بازدید: 952