روایت چهارم:
حاکم حسکانی از مفسران به نام اهل تسنن در کتاب «شواهد التنزیل لقواعد التفضیل» حدیثی را ذکر می­کند که به روشنی بر مدعای متن حاضر دلالت دارد:
قال:‌أخبرنا عبد الرحمن بن علي بن محمد بن موسى البزاز من أصله العتيق قال: أخبرنا هلال بن محمد بن جعفر بن سعدان ببغداد، قال: حدثنا أبو القاسم إسماعيل بن علي الخزاعي قال: حدثنا أبي قال:حدثنا علي بن موسى الرضا [قال: أخبرني‏] أبي [قال: أخبرنا] أبي [جعفر بن محمد] [قال: أخبرنا] أبي [محمد بن علي‏] [قال: أخبرنا] أبي [علي بن الحسين‏] [قال: أخبرني‏] أبي [الحسين بن علي‏] قال: حدثنا أبي علي بن أبي طالب قال:قال رسول الله صلي الله عليه و آله وسلم ليلة عرج بي إلى السماء حملني جبرئيل على جناحه الأيمن فقيل لي: من استخلفته على أهل الأرض فقلت خير أهلها لها أهلا: علي بن أبي طالب أخي و حبيبي و صهري يعني ابن عمي فقيل لي: يا محمد أ تحبه فقلت: نعم يا رب العالمين. فقال لي: أحبه و أمر أمتك بحبه، فإني أنا العلي الأعلى اشتققت له من أسمائي اسما فسميته علياً، فهبط جبرئيل فقال: إن الله يقرأ عليك السلام و يقول لك: اقرأ. قلت: و ما أقرأ قال: (وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا، وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا).[1]
پيامبر فرمود: آن شب كه مرا به معراج بردند، جبرئيل مرا با بال راست خود حمل كرد به من گفته شد كه چه كسى را جانشين خود براى اهل زمين قرار دادى؟ گفتم: بهترين اهل آن على بن ابى طالب (ع) برادرم و دوستم  دامادم یعنی پسر عمويم را. گفته شد: اى محمد آيا او را دوست دارى؟ گفتم: آرى اى پروردگار جهانيان. به من گفته شد: او را دوست بدار و امت خود را به دوست داشتن او امر كن، همانا من على اعلى هستم و نام او را از نام‏هاى خود مشتق كردم و او را على ناميدم، پس جبرئيل فرود آمد و گفت: خداوند بر تو سلام مى‏رساند و به تو مى‏گويد: بخوان. گفتم: چه بخوانم؟ گفت: «و بخشیدیم به ایشان از جانب رحمتان و قرار دادیم برای ایشان زبان راستینی که علی (ع) است».
روایت پنجم:
عن محمد بن أبي الثلج بن يوسف موسى العطار عن وكيع بن الجراح الجناح عن الأعمش عن أبي صالح عن ابن عباس أن النبي صلى الله عليه وآله قال قال لي ربى تبارك وتعالى: إنى أنا العلى الاعلى اشتققت اسم على من اسمى فسميته عليا ثم انزل علىّ بعقب ذلك (وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا، وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا).[2]
ابن عباس از پیامبر (ع) نقل می کند که فرمود: پروردگارم فرمود: من علی اعلی هستم، اسم علی بن ابیطالب (ع) را از اسم خودم اشتقاق کردم، و او را به همین جهت «علی» نامیدم. سپس به دنبالِ این فرمایش، خداوند این آیه را بر من نازل فرمودند: «و بخشیدیم به ایشان از جانب رحمتان و قرار دادیم برای ایشان زبان راستینی که علی (ع) است».
 روایت ششم:
قال محمد بن عيسى بن مهران الصبي بن أبو الوليد الصبي بن عبد الواحد بن أبي عمرو الأسدي عن الكلبي عن أبي صالح عن أبي هريرة عن النبي صلى الله عليه وآله قال : مكتوب على العرش : لا اله الا انا وحدي محمد عبدي ورسولي نصرته بعلى، فنزلت بعقبه هذه الآية (وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا). هو الذي أيدك بنصره و بالمؤمنين يعنى بعلى[3]
ابوهریره از رسول گرامی (ع) نقل می کند که فرمود: بر روی عرش الهی نوشته شده: معبودی جز من(=الله) نیست، یگانه ام، محمد (ع) بنده و رسول من است. او را با علی (ع) نصرت بخشیدم. پس فوراً به دنبالِ این سخن، این آیه نازل شد: «برای ایشان لسان صدقی قرار دادیم که علی (ع) است» او خدایی است که تو را با نصرتش و با مؤمنین یعنی با علی (ع) قدرت بخشید.
دلالت این دست از روایات:
 همانطور که قابل ملاحظه است متنِ این روایات به روشنی بر مدعای متن پیش رو دلالت دارد. چرا که در روایات چهارم و پنجم، سخن از اسمی از اسامی خداوند است که «علی» به معنای اسم عَلَم، از آن اشتقاق یافته است،و تصریح شده که خداوند فرمودند: اسمِ «علی» از اسم من اشتقاق یافته، و او را «علی» نامیدم. و بعد می فرمایند: ای پیامبر این آیه را بخوان: (وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا). پیوستگی و همخوانی صدر و ذیل روایت، و ذکر آیه ی 50 از سوره ی مریم در ادامه عبارتِ «اشتققت اسم علی من اسمی فسمیته علیا» دلالت قطعی بر آن دارد که منظور از «عَلِيًّا»در عبارت «لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا)»امیرالمومنین، علی بن ابیطالب (ع) است. بی معنا ست که خداوند حکیم در معراج نبی مکرم اسلام (ع) از اشتقاق نام علی (ع) از نام خود سخن بگوید و بگوید: این آیه را بخوان، آن گاه (عَلِيًّا) به کار رفته در آن آیه، هیچ ربطی به علی (ع) نداشته باشد. بنابراین دلالت این دست از روایات نیز روشن است[4].
روایت ششم (از ابوهریره) نیز مانند دو روایت قبلی بر مدعای متن دلالت دارد. چرا که سخن از نصرت پیامبر «بعلی» یعنی به واسطه ی علی (ع) یا با وجود علی (ع) است و آیه ی مذکور که فوراً بعد از این سخن الهی ذکر می شود، در واقع بیان می دارد که ما برای نصرت او علی (ع) را لسان صدق ایشان قرار دادیم.
نکته ی پایانی در خصوص این سه روایت، این است که متن هر سه روایت قابل جمع و هم مضمون یک دیگر است. بنابراین می توان روایات این دسته را مستفیض برشمرد.

[1]. الحافظ الحاكم الحسكاني ، شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج‏1، ص: 463
[2]. ألقاب الرسول وعترته (المجموعة) - من قدماء المحدثين - ص 20
[3]. ألقاب الرسول وعترته (المجموعة) - من قدماء المحدثين - ص 20
[4]. تنها نکته ای که در خصوص روایات دوم و سوم که از ابن عباس و ابوهریره نقل شده است و رجال آنها از روات اهل تسنن هستند، باید تذکر داده شود، این است که این دو روایت از زمان دقیق نزول آیه سخنی نگفته اند. بنابراین نمی توان این خرده را به این دو روایت گرفت که سوره ی مریم مکی است، و ابوهریره ای که در سال هفتم هجری در مدینه ایمان آورد، چگونه شأن نزول آن را بیان می دارد. یا ابن عباسی که در سالهای آخر حضور پیامبر در مکه به دنیا آمد، چگونه این روایت را شنیده است! توجه شود ابوهریره از مکتوب بر عرش الهی به نقل از پیامبر سخن گفته است، نه از معراج او. همچنین ابن عباس از پیامبر حدیثی قدسی را نقل می کند. بنابراین هیچ یک از این دو روایت مستلزم زمان خاصی برای صدور نیست.

نوشتن دیدگاه