در این فصل در صدد آنیم تا توضیح دهیم که «عَلَم» دانستنِ لفظِ «علیاً» در آیه ی پنجاهم از سوره ی مریم نسبت به وصف دانستن آن ترجیح دارد. فهم متقدمان علم نحو، و عدم استعمالِ ترکیبِ وصفیِ «اللسان العلی» در ادبیات عرب دو شاهدِ مهم در این فصل است.
شاهد اول: فهم متقدمان علم نحو
متقدمین در علم نحو، لفظِ «علیّا» در این آیه را «اسم علم»، و مقصود از آن را «علی بن ابیطالب» دانسته اند. ابوحیان توحیدی در کتاب «البصائر و الذخائر[1]» وقتی بحث از آیه ی 50 سوره ی مریم به پیش کشیده می شود، می نویسد: «أنا المراد بعلي بن أبيطالب عليه السلام؛ والقائل بهذا مقدم في النحو على طبقته في العلم، و هو ابن المراغي.»[2] یعنی: «مراد از (عَلیاً) در (وجعلنا لهم لسان  صدق عَلیّاً) علی بن ابیطالب (ع) است و کسی که به این نکته اعتقاد دارد ابن مراغی[3] است که در علم نحو از سایران مقدم است.» پس متقدمین در علم نحو از جمله ابن مراغی و ابوحیان، با آن که از اندیشمندان اهل تسنن هستند، اما بازهم «علیا» در این آیه را اسم عَلَم دانسته اند.
بدون شک فهم متقدمانِ غیرِشیعیِ علم نحو اگر مُثبِتِ مدعای مطرح شده نباشد، قطعاً احتمالِ صحت آن را به شدت تقویت می نماید. تأکید بر عامی بودن این اندیشمندان، تنها به سبب خالی بودنِ فهم ایشان از تعصبات فرقه ای مورد توجه قرار گرفته است. شاهد ارائه شده باتوجه به قرائن ذیل بسیار مورد توجه است:
·         اولاً مؤلف کتاب در قرن چهارم می زیسته است و این موضوع اعتبار اثر او را افزایش می دهد. همچنین ابوحیان توحیدی  همعصرِ با ابن المراغی بوده است و کتابش را پیش از وفاتِ ابن المراغی نوشته است. پس نقل وی از ابن المراغی با فاصله ی زمانی نبوده و از این جهت نسبت به انتسابِ ادعای او به ابن المراغی قابل دفاع است.
·         ثانیاً  وقتی که مولفِ کتاب، ادعای خود را به ادیبی مشهور همچون ابن المراغی نسبت می دهد، تأکید می کند که قائل به این امر «مقدم فی النحو» است. یعنی این قول نسبت به سایر اقوال، ارجحیّت و تقدم دارد.
ثالثاً اثر وی در زمره ی تألیفات ادبی است، و همان گونه که از ظاهر الفاظ نیز برمی آید، نه تنها دیدگاه او و ابن المراغی مبتنی بر علم نحو است، بلکه خالی از داده های روایی نیز می باشد.
[1]. این كتاب به گفته ی مؤلف در بین سالهای 350-365 ق تألیف شده است.
[2]. ابو حیان توحیدی، البصائر و الذخائر، ج1، ص 105
[3]. ابن المراغي: محمد بـن جـعفر بن محمدالوادعي الهمداني,يعـرف بأب المراغي,أبوالفتح أديب سكـن بـغـداد لـه(الأسـتدراك لـما أغفله الخليل)و(البهجة)على نمط الكامل للمبرد، و(أسماء البلدان) الجزء الثاني منه بأسم(أخبار البلدان) توفي سنة 371هـ. (اعلام الزمان من رجال همدان، مدخل ابن المراغی)

نوشتن دیدگاه