معرفى سوره[1]
فضل سوره
در برهان از ابن بابويه باسناده از هارون بن خارجه[2] از حضرت صادق 7 روايت كرده و در مجمع: قال: رُوي عن هارون بن خارجه عن أبي عبدالله 7 : «قال: مَن قَرَأ سُورة الزمر أعطاهُ الله شَرَفَ الدنيا و الآخِرة و أعزَّهُ بِلا مالٍ و لا عشيرةٍ حتى يَهابَهُ مَن يَراه و حَرّمَ جَسَدَهُ عَلَى النارِ و يَبني لَهُ في الجَنّةِ ألفَ مَدينَةٍ في كُلّ مَدِينَةٍ ألفِ قَصرٍ في كُلّ قَصرٍ مائة حَوْراء وَ لَهُ مَعَ ذلکَ عَينانٍ تَجرِيان و عَينانٍ نَضّاخَتان و عَينانٍ مُدهامّتان و حُورٌ مَقصُوراتٍ في الْخِيامِ»[3] . و در روايت ابن بابويه: «عَيْنَانٍ مُدْهامّتان و حُورٌ مَقصوُراتٍ في الخيامِ و ذواتا أفنانٍ و مِن كُلّ فاكهةٍ زَوجان»[4] . و اخبار ديگرى هم در اين باب نقل كردهاند و ما به همين حديث اكتفا مىكنيم.
* * *
[1] . سوره زمر: سى ونهمين سوره مباركه قرآن كريم در مصحف فعلى وپنجاه ونهمينسورهاى است كه بر رسول گرامى اسلام 9 نازل شده است. اين سوره بعد از سوره مؤمنوقبل از سوره سبأ نازل شده ومكى است كه مشتمل بر 1192 كلمه و4708 حرفمىباشد. از نظر حجم از سورههاى مثانى است كه حدود نيم جزء قرآن است. نام سورهبرگرفته از آيات 71 و72 آن است. كلمه زمر (= گروهها) تنها دوبار در قرآن به كار رفتهاست كه آن هم در همين سوره مىباشد. نام ديگر سوره «غُرَف » است كه اين كلمه دوبار درآيه 20 به كار رفته است واشاره به غرفههاى بهشتى دارد. نام «سورة العرب » نيز براى آنذكر شده كه در آيه 28، قرآن با صفت عربى توصيف شده است .غرض سوره برانگيختن مردم است بر عبادت خالصانه خداوند ونهى از اينكه مردم بهغير از خداوند تمسك جويند وبا اقامه ادله واستدلال بر بطلان اين عمل (تمسك به غيرخدا) مىپردازد. سوره در آياتِ نخستينِ خود، يادآور مىشود كه قرآن از جانب خداىعزيز حكيم نازل شده وبعد از آن بحث توحيد خالص را مطرح مىسازد وبه ابعادوشاخههاى آن، يعنى توحيد در خالقيت، ربوبيت وعبادت مىپردازد واستدلالات،نشانهها ومثالهايى را براى آن بيان مىدارد (آيات 1 ـ 14).در ادامه سوره كه از آيه 15 شروع وتا 17 ادامه مىيابد، خاسرين را معرفى مىكندوعذابى را كه در انتظار آنان است بيان مىكند. در آيات 8 ـ 37 به بيان صفات بندگانخالص الهى ونعمتهايى كه براى آنان در نظر گرفته شده مىپردازد وبلافاصله عذابظالمين وكاذبين را بيان مىكند ودر ادامه يادآور مىشود كه در قرآن از هر مثلى، زده شدهاست ونمونههايى از مَثَلهاى آن را بيان مىدارد. در بخش ديگر، از آيه 38 سوره كه تقريباً تا پايان سوره ادامه مىيابد، در راستاى هدفسوره كه اثبات توحيد خالص مىباشد، نكات واستدلالاتى را مطرح مىسازد؛ از جملهخالقيت خداوند براى آسمانها وزمين ، توكل بر خداوند در تمام مراحل زندگى ، قبضروح بنى آدم توسط خداوند متعال ، ناسپاسى انسان وفراموشى نعمات وفيوضات الهى درمواقع خوشى وروى به درگاه الهى آوردن در مواقع ناخوشى ، رازقيت خداوند، نااميدشدن از رحمت الهى واينكه خداوند همه گناهان را مىبخشد، كليد گنجهاى آسمانوزمين به دست خداوند است ، نفخه صور وگروههاى بهشتى وجهنمى واينكه درهاى بهشت به سوى بهشتيان ودربهاى جهنم به سوى جهنميان گشوده مىشود وآنهاگروهگروه به سوى بهشت يا جهنم رانده مىشوند ودر نهايت به ستايش بهشتيان ازنعمتهاى بهشتى وتسبيح فرشتگان حول عرش الهى مىپردازد وهمه اين نكات ومثالهاونشانهها يك هدف را دنبال مىكنند وآن اين است كه (قُلِ اللهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ ديني )همه موظف به پرستش خداى يكتاى متعال به طور خالصانه هستند.
[2] . ابوالحسن هارون بن خارجه انصارى كوفى صيرفى، از راويان احاديث امام صادق 7بود. وى روايات فقهى وحديثى را از امام صادق 7 وجماعتى از اصحاب ائمه : نقلمىنمود كه عدهاى از آنها عبارتند از: ابوبصير، محمد بن مسلم، زيد شحّام ومفضل . ناموى در سلسله سند بيش از هفتاد ويك حديث منقول از ائمه اهل بيت : وجود داردومحدثان بزرگى همچون ابواسماعيل سراج، ابوالمِعز حميد بن مثنى ، محمد بن ابى عمير،صفوان بن يحيى ، قاسم بن عبدالرحمان هاشمى ، محمد بن سنان، منصور بن يونس از وىروايت مىنمودند. ايشان كتابى دارد كه على بن نعمان وديگران از اين كتاب روايت نقلكردهاند. هارون تا سال 148 قمرى زنده بوده، لكن سال وفاتش دقيقاً معلوم نيست . ر. ك :موسوعة طبقات الفقهاء: ج2، ص593، شماره 696.
[3] . هارون بن خارجه از امام صادق 7 روايت كرده است كه ايشان فرمودند: هر كس سورهزمر را بخواند، خداوند او را در دنيا و آخرت سرافراز مىكند و او را بدون ثروت و ايل وتبار عزيز مىگرداند، تا آنجا كه در نظر ديگران با عظمت و پر اُبّهت مىنمايد. بدن او را برآتش حرام مىكند و هزار شهر در بهشت براى او مىسازد كه در هر شهرى هزار قصر استو در هر قصرى صد حوريه. و با اين همه، براى اوست دو چشمه خروشان و دو چشمهپرآب و دو چشمهاى كه از شدت سبزى سيه گون مىنمايد و نيز حوريان پردهنشين. ر.ك :تفسير البرهان: ج6، ص521؛ ثواب الأعمال: ص141 ومجمع البيان: ج8، ص760.
[4] . دو چشمه كه از شدت سبزى سيه گون مىنمايد وحورانى پرده نشين در دل خيمهها ]و دوبهشت[ كه پر است از شاخسارهاى زيبا و پربرگ كه هر درختى دو نوع ميوه در بر دارد.
معرفى سوره
- بازدید: 1090