كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْکَ مُبارَکٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الاَْلْبابِ
ترجمه :
29. اين قرآن مجيد كتابى است كه نازل كرديم او را به سوى شما با بسيار بركات كه در اوست براى اينكه امت تدبر كنند آيات او را و براى اينكه متذكر شوند صاحبان عقل و ادراك[1] .

تفسير :
(كِتابٌ) يكى از اسامى قرآن كتاب است و در مجلد اول اين تفسير در اول سوره بقره آيه شريفه (الم * ذلِکَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ) اسامى قرآن را ذكر كرده‌ايم[2]  ولو اينكه مكتوباً نازل نشده بلكه بر قلب مطهر مقرؤاً[3]  نازل شده، چنانچه مى‌فرمايد: (وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ * نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَْمِينُ * عَلى قَلْبِکَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ)[4]  لكن پس از تلاوت پيغمبر كتّاب[5]  وحى مى‌نوشتند ومجموع بين الدفّتين شد، لذا اطلاق كتاب بر او شده است[6] .
 
 
]ابتدا وانتهاى قرآن، نبى اكرم  9 است[
(أَنْزَلْناهُ إِلَيْکَ) مراتب نزول قرآن را مكرراً بيان كرده‌ايم[7]  و يكى از خصوصيات مراتب نزول اين است كه ابتدا و انتهاى او پيغمبر اكرم  9 بوده. اول مرتبه نزول در همان عالم انوار به نور مقدس او افاضه شد و آخرين مراتبش بر قلب مطهر او.
(مُبارَکٌ) بركات قرآن بسيار است: يكى هدايت كه مى‌فرمايد: (هُدىً لِلْمُتَّقِينَ)[8]  يكى شفا و رحمت كه مى‌فرمايد: (وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُوْمِنِينَ وَ لا يَزِيدُ الظّالِمِينَ إِلّا خَساراً)[9] ، يكى تدبّر در آيات آن؛ عبرت  بگيرند از قضاياى اُمم سابقه و متعظ شوند به مواعظ آن[10] . منتهى شوند نواهى او را، مطيع شوند اوامر او را. عمل كنند به دستورات و احكام او. تلاوت كنند آيات او را. تمسك به او كنند. شفيع خود قرار دهند و غير اين‌ها از بركات كه باعث حفظ از كليّه آفات و بليات مى‌شود.
(لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ) تدبر و تفكر و تأمل قريب المعنى است، لكن كسانى كه متذكر مى‌شوند و پند مى‌گيرند (وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الاَْلْبابِ) صاحبان عقل ]هستند[. تمام بشر عقل دارند، لكن آن‌هايى كه عقل خود را منكوب هواى نفس كردند (أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِى الاَْرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِها) الى قوله (وَ لكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِى فِى الصُّدُورِ)[11]  و از اميرالمومنين  7 است فرمود :
  «العَقْلُ ما عُبِدَ بهِ الرَحْمانُ واكتُسِبَ بهِ الجِنانُ»[12] ، پرسيدند: پس در معاويه چه  بود؟ فرمود: نكرا و شيطنت[13] .
 

[1] .  ترجمه ديگر: اين كتابى مبارك است كه آن را به سوى تو نازل كرده‌ايم تا درباره آيات آنبينديشند و خردمندان پند گيرند.
[2] .  ر.ك: همين تفسير: ج1، ص258 ـ 261.
[3] .  مقرؤاً : قرائت شده.
[4] .  و راستى كه اين قرآن وحى پروردگار جهانيان است. روح الامين آن را بر دلت نازل كرد.تا از جمله هشدار دهندگان باشى. سوره شعراء: آيات 192 ـ 194.
[5] .  كُتّاب : كاتبان.                       
[6] .  براى آگاهى بيشتر درباره صفات و نام‌هاى قرآن به همين تفسير: ج1، گفتار اول، ص64 ـ78 رجوع فرماييد.
[7] .  ر.ك: همين تفسير: ج1، گفتار نهم، ص165.
[8] .  مايه هدايت پرهيزكاران است. سوره بقره: آيه 2.
[9] .  و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى‌كنيم، ولى ستمگرانرا جز زيان نمى‌افزايد. سوره اسراء: آيه 82.
[10] .  به تعبير ديگر: از پندهاى آن پند آموزند.
[11] .  آيا در زمين گردش نكرده‌اند تا دل‌هايى داشته باشند كه با آن بينديشند و يا گوش‌هايى كهبا آن بشنوند؟ در حقيقت چشم‌ها كور نيست، ليكن دل‌هايى كه در سينه‌هاست كور است.سوره حج: آيه 46.
[12] .  عقل آن چيزى است كه به وسيله آن خداوند رحمان پرستيده شده و بهشت به دستمى‌آيد.
[13] .  المحاسن: ج1، ص195، ح15؛ كافى: ج1، ص11، ح:3 معانى الأخبار: ص240، ح1 وبحارالأنوار: ج1، ص116، ح8.

نوشتن دیدگاه