يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى النّارِ يَقُولُونَ يا لَيْتَنا أَطَعْنَا اللهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولا
ترجمه :
66. روزى كه برگشته مى‌شود صورت‌هاى آن‌ها در آتش، مى‌گويند: اى كاش، ما اطاعت كرده بوديم خداوند را و اطاعت كرده بوديم رسول را[1] .
جزء بيست ودوم قرآنسوره احزاب (33)، آيه (66)
 
تفسير :
]معناى تُقَلَّبُ وُجُوه[
(يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى النّارِ) گفتند «يوم» متعلق است به جمله (وَأَعَدَّ لَهُمْ)[2]  لكن خلاف ظاهر است، زيرا اگر چنين بود به لفظ مضارع بيان مى‌شد كه در قيامت براى آن‌ها تهيه مى‌شود نه آنكه تهيه شده است، بلكه متعلق به جمله قبل است كه مى‌فرمايد: (لا يَجِدُونَ وَلِيّاً وَلا نَصِيراً) ومعناى تُقَلَّب، تغيير صورت است كه سياه مى‌شود: (يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ)[3]  وتشويه مى‌شود[4] : (وَإِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغاثُوا بِماءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِى الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرابُ)[5]  ورو برمى‌گردانند از شدت حرارت.
(يَقُولُونَ يا لَيْتَنا) آرزو مى‌كنند كه اى كاش (أَطَعْنَا اللهَ) در اوامر او كوتاهى نكرده بوديم وايمان آورده بوديم وبه دستورات او عمل كرده بوديم، لكن هيهات، قلب كه سياه شد ديگر قابليت هدايت ندارد، مثل چشم كه كور شود قابل بصيرت نيست وزبان كه لال شود قابل تكلم نيست، ولذا تمنا مى‌كنند كه برگردند به دنيا وايمان آورند واطاعت كنند. خدا مى‌فرمايد: (وَلَوْ رُدُّوا لَعادُوا لِما نُهُوا عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ)[6] .
 (وَأَطَعْنَا الرَّسُولاَ) اطاعت رسول در امورى كه بيان فرموده. در تفسير على‌بن ابراهيم است: (يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى النّارِ) كنايةً عَن الذينَ غَصَبُوا آلَ محمد حقَّهُم و(يَقُولُونَ يا لَيْتَنا أَطَعْنَا اللهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولاَ) يعني في أمير المومنين  7»[7] .
 لكن اين بيان مصداق است. تمام اهل عذاب در اين عذاب‌ها مشتركند، ولو شدت وضعف داشته باشد.

[1] .  ترجمه ديگر: روزى كه چهره‌هايشان را در آتش زير ورو مى‌كنند، مى‌گويند: اى كاش ماخدا را فرمان مى‌برديم وپيامبر را اطاعت مى‌كرديم.
[2] .  همين سوره: آيه 64.
[3] .  در آن روزى كه چهره‌هايى سپيد وچهره‌هايى سياه گردد. سوره آل عمران: آيه 106.
[4] .  به تعبير ديگر: زشت منظر وبد ريخت مى‌شود.
[5] .  واگر فريادرسى جويند، به آبى چون مس گداخته كه چهره‌ها را بريان مى‌كند، يارىمى‌شوند. وه! چه بد شرابى است. سوره كهف: آيه 29.
[6] .  واگر هم بازگردانده شوند قطعاً به آنچه از آن منع شده بودند، بر مى‌گردند وآناندروغگويند. سوره انعام : آيه 28.
[7] .  «روزى كه چهره‌هايشان را در آتش زير ورو مى‌كنند»، كنايه از كسانى است كه حق آلمحمد را غصب كردند و«كسانى كه مى‌گويند اى كاش ما خدا را فرمان مى‌برديم وپيامبر رااطاعت مى‌كرديم» يعنى از دستور خدا ورسولش درباره اميرالمؤمنين  7 اطاعتمى‌كرديم. تفسير قمى: ج2، ص171.

نوشتن دیدگاه