تُرْجِى مَنْ تَشاءُ مِنْهُنَّ وَتُوْوِى إِلَيْکَ مَنْ تَشاءُ وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلا جُناحَ عَلَيْکَ ذلِکَ أَدْنى أَنْ تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَلا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِما آتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ وَاللهُ يَعْلَمُ ما فِى قُلُوبِكُمْ وَكانَ اللهُ عَلِيماً حَلِيماً)
ترجمه :
51. دور مىكنى هر كه را كه بخواهى از زنها و نزديك مىكنى هر كه بطلبى و كسى كه طلب كنى او را از كسانى كه عزل كردهاى، پس باكى نيست بر تو، اين نزديكتر است اينكه روشن شود چشمهاى آنها و مسرور گردند. و محزون نشوند و راضى شوند به آنچه مىدهى آنها را، كل آنها را و خداوند مىداند آنچه در قلوب شماست و هست خداوند دانا و حلم كننده[1] .
تفسير :
]احكام مؤمنين در باب ازدواج دائمى وانقطاعى وملك يمين[
(تُرْجِى مَنْ تَشاءُ مِنْهُنَّ وَتُوْوِى إِلَيْکَ مَنْ تَشاءُ) ]مفسران[ اختلاف كردند در معنى ومراد از اين جمله. بعضى گفتند: اختيار طلاق ونگاهدارى[2] ، بعضى گفتند: اختيار در قسمت[3] چون حضرت مقرر فرموده بود هر شب قسمت يكى از زوجات باشد نزد او برود، پس خداوند اختيار داد كه قسمت بعضى را به بعض ديگر دهد، بعضى گفتند: اختيار قبول هبه از بعض وعدم قبول[4] ، بعضى گفتند: اختيار در ازدياد نفقه نسبت به بعضى دون بعض[5] . ما مىگوييم كليه اختيارات را داشت، آنچه مىكرد حسب دستور الهى بود.
(وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ) واختيار دارى هر كه را ابتغا وطلب كنى از ديگرى كه عزل كنى ونطلبى (فَلا جُناحَ عَلَيْکَ) باكى بر تو نيست هر نحو كه مايل باشى با آنها رفتار نمايى (ذلِکَ أَدْنى أَنْ تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ) اين اختيار شما عين صلاح آنها ونزديكتر است به روشنايى چشم آنها (وَلا يَحْزَنَّ) ونبايد محزون شوند به ترجيح بعض بر بعض در امور مذكوره (وَيَرْضَيْنَ بِما آتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ) وبايد راضى باشند تمام آنها در آنچه اختيار مىفرمايى (وَاللهُ يَعْلَمُ ما فِى قُلُوبِكُمْ) خداوند از قلوب بندگان آگاه است كه كدام قلباً رضايت دارند يا دلگران[6] هستند (وَكانَ اللهُ عَلِيماً حَلِيماً) هم مىداند وهم حليم وبردبار است نسبت به بندگان.
[1] . ترجمه ديگر: نوبت هر كدام از آن زنها را كه مىخواهى به تأخير انداز وهر كدام را كهمىخواهى پيش خود جاى ده، وبر تو باكى نيست كه هر كدام را كه ترك كردهاى دوبارهطلب كنى. اين نزديكتر است براى اينكه چشمانشان روشن گردد ودلتنگ نشوندوهمگىشان به آنچه به آنان دادهاى خشنود گردند، وآنچه در دلهاى شماست خدامىداند، وخدا همواره داناى بردبار است.
[2] . ر. ك: تفسير قمى: ج2، ص167؛ الكشاف«زمخشرى»: ج3، ص269؛ مجمع البيان: ج8،ص573 وفقه القرآن «راوندى»: ج2، ص142.
[3] . ر. ك: جامع البيان (تفسير الطبرى): ج10، ص313 ومجمع البيان: ج8، ص573.
[4] . ر. ك: تفسير ابن ابى حاتم: ج10، ص3145؛ معانى القرآن «نحاس»: ج5، ص364؛ جامعالبيان (تفسير الطبرى): ج10، ص314 ومجمع البيان: ج8، ص573.
[5] . ر. ك: جامع البيان (تفسير طبرى): ج10، ص314؛ تفسير الثعلبى: ج8، ص54 ومجمعالبيان: ج8، ص573.
[6] . دلگران : ناراضى.
آيه 51 «تُرْجِى مَنْ تَشاءُ مِنْهُنَّ ...»
- بازدید: 865