النَّبِىُّ أَوْلى بِالْمُوْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ وَأُولُوا الاَْرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِى كِتابِ اللهِ مِنَ الْمُوْمِنِينَ وَالْمُهاجِرِينَ إِلّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلى أَوْلِيائِكُمْ مَعْرُوفاً كانَ ذلِکَ فِى الْكِتابِ مَسْطُوراً
 
ترجمه :
6. پيغمبر اكرم ولايتش بر مومنين بيشتر است از ولايت خود آن‌ها بر نفوس خود، و زن‌هاى او حكم مادران آن‌ها را دارند. و صاحبان ارحام ]نسبت به[ بعض از ارحام مقدم و سزاوارترند از بعض ديگر در كتاب الله از مومنين و مهاجرين مگر اينكه بخواهيد نسبت به اولياى خودتان معروفى به جا آوريد. اين دستور در كتاب الهى، مسطور است  .

تفسير :
(النَّبِىُّ أَوْلى بِالْمُوْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ)   مومنين اختيار جان ومال وعِرض   خود را دارند، چنانچه فرمودند :
«النَاسُ مُسَلَّطُونَ على أموالِهِمْ وأنْفُسِهِمْ»  .
]ولايت رسول الله  9 همان ولايت خداست[
ولكن ولايت كلّيه بر جان ومال مومنين بر پيغمبر (ص) ثابت است كه هر چه امر بفرمايد واجب است اطاعت او، چنانچه خداوند ولايت كلّيه ذاتيه بر تمام بندگان دارد. پيغمبر وامام هم همين ولايت را دارند به جعل الهى كه چنانچه در غدير خم فرمود :
«أَلَسْتُ أَولَى بِالمُومِنِينَ مِنْ أنْفُسِهِمْ؟ قالوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، فَقَالَ: مَنْ كُنْتُ مَولاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَولاَهُ»  .
 و اين ولايت كلّيه بعد از نبى براى ائمه  : ثابت است كه اُولى الأمر هستند، چنانچه مى‌فرمايد: (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِى الاَْمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِى شَىْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُوْمِنُونَ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الاْخِرِ ذلِکَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً)  .
 
]احكام همسران پيامبر (ص) بعد از رحلت ايشان[
(وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ) فقط در تحريم نكاح بعد از رسول، چنانچه مى‌فرمايد در همين سوره آيه (53): (وَلا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً) واما در ساير احكام مادرى مثل جواز نظر وميراث واينكه دختران آن‌ها حكم خواهرى داشته باشند ]و[ نتوان ]با آن‌ها[ ازدواج كرد وخواهران آن‌ها حكم خاله داشته باشند وبرادران حكم خالو، ندارند واز اين باب غلط صرف بود كه به معاويه مى‌گفتند: «خال المومنين».
 
]گوشه‌اى از احكام ارث[
(وَأُولُوا الاَْرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِى كِتابِ اللهِ) طبقات ارث در ارحام طبقه اولى، آبا وامهات وابنا وبنات وإن نزلوا. طبقه ثانيه، اجداد وجدات وإن علو واخوة واخوات واولادهم. طبقه ثالثه، اعمام وعمات واخوال وخالات واولاد آن‌ها إنّهم الأقرب فالأقرب   واما زوج وزوجه در جميع طبقات شركت دارند نسبت به سهم خود.
(مِنَ الْمُوْمِنِينَ وَالْمُهاجِرِينَ) كه وارث يكديگر مى‌شدند بدون اينكه حسب ونسبى بين آن‌ها باشد.
(إِلّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلى أَوْلِيائِكُمْ مَعْرُوفاً) وصيت كنند از ثلث مال خود به اقارب   وارحام   وفقرا وضعفا ودوستان ورفقا چيزى را مانعى ندارد، زيرا بعد از اداى ديون آنچه باقى است ثلث مال را ميّت حق دارد وصيت كند وارث، بعد از اداىِ دَين ووصيت است.
(كانَ ذلِکَ فِى الْكِتابِ مَسْطُوراً) در قرآن مجيد در لوح محفوظ مسئله ميراث ثبت ونوشته شده وممكن است كلمه «من المومنين والمهاجرين» معنى اين باشد كه اولوالارحام كه از مومنين ومهاجرين هستند اولى از ساير اقارب هستند، زيرا ميراث مومن به كافر نمى‌رسد. شرط وراثت، اسلام است، ولكن معناى اول ظاهرتر است.
*    *    *

نوشتن دیدگاه