تعزير به معناى تأديب‏[1] و اصطلاحاً مجازاتى است كه حد معينى ندارد و اجرا و اندازه آن به دست حاكم است.[2] قبلاً با بخشى از تعزيرات در بحث حسبه آشنا شديم. دايره تعزيرات نوعاً بر مركزيت، حقوق الناس يا حقوق عمومى است كه غير از حدود خداست، مانند تكدى ‏گرى كه خسارت آن به عموم جامعه مى‏ رسد، نه به شخص خاص و حدى براى آن معلوم نشده است.[3]
تعزيرات در نظام قضايى آن حضرت داراى ضوابط زير بود:
الف) بر خلاف نظر عده ‏اى، تعزير اعم از ضرب بود. گاه حضرت اعلام عمومى يا خصوصى گناه را نوعى تأديب مى‏ دانست؛[4] بعضى را حبس مى‏ كرد؛[5] شاهد زور را با نيش مار تنبيه مى‏ كرد[6]و چه غريب و چه آشنا بود، در بازار مى‏ چرخاند و حبس مى ‏كرد.[7]
ب) تعزيرات حضرت چند نوع بود:

*************************************************************************************
[1]. صحاح اللغه، ج‏2، ص‏744.
[2]. شرائع ‏الاسلام، ج‏4، ص‏147.
[3]. آيين دادرسى كيفرى، ص‏196.
[4]. غرر و درر، ج‏4، ص‏73، ح‏5342.
[5]. تهذيب، ج‏10، ص‏48، باب حدود الزنا، ح‏175.
[6]. وسائل، باب 15، از ابواب شهادات، ح‏3.
[7]. همان.

نوشتن دیدگاه