22 «وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ إِنَّ فِى ذلِکَ لاَياتٍ لِلْعالِمِينَ»

ترجمه :
22. و از جمله آيات الهيه خلقت آسمان ها و زمين است و اختلاف زبان ها و رنگ ها. به درستى كه در اين، آياتى است براى كسانى كه علم دارند.
 
تفسير :
[عقيده قدما درباره آسمان‌ها]
(وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ) مكرر بيان شده كه عقيده حكماى قديم اين بود كه هفت آسمان را مركز سيارات سبع: قَمَر، عُطارد، زُهره، شَمس، مِريخ، مُشترى، زُحَل دانسته و فلك هشتم را كرسى، مركز ساير كَواكِب كه ثَوابِت[1]  نام نهاده و فلك نهم، عرش را غير مُكَوْكَب[2]  [مى‌دانستند] و اين‌ها را مثل توهاى پياز [ تصور مى‌كردند] و گفتند دور زمين مى‌گردند و اين عقيده فسادش امروز ظاهر شده كه زمين دور خود مى‌گردد به حركت وضعى، تشكيل شب و روز مى‌دهد، و دور شمس مى‌گردد به حركت انتقالى، تشكيل سال و ماه مى‌دهد و تمام اين كَواكِب كُراتى هستند در جو فضا و تمام در طبقه اولى هستند به دليل (زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِزِينَةٍ الْكَواكِبِ)[3]  و طبقات بالا را غير از خدا نمى‌داند، فقط مركز ملائكه است و اما زمين روى آب است و يك ربع آن از آب خارج است كه ربع مسكونش گويند و با كره آب در وسط هوا هستند و قدرت‌نمايى حق در اين خلقت بسيار است.
 
[اختلاف زبان اقوام يكى از نشانه‌هاى قدرت خداوند]
و از جمله آيات الهى (وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ) حتى زبان شهرستان‌ها و دهات، حتى به اختلاف زبان غير بالغ، جوان، پير، زن و مرد، كه انسان تشخيص مى‌دهد چه رسد به عرب و عجم و ترك و ممالك خارجه با اينكه تمام بشر و از يك جنس هستند.
و همچنين (وَ أَلْوانِكُمْ) سياه، سفيد، سرخ و زرد، بلكه اشكال كه اگر دقت كنيد دو فرد كه از همه جهات شبيه يكديگر باشند، نيست، ولو دو برادر يا پدر و پسر، مادر و دختر، دو خواهر يا اينكه در تمام اعضا متشاكل[4]  باشند لكن (إِنَّفِى ذلِکَ لاَياتٍ لِلْعالِمِينَ) علماى اهل معرفت درك مى‌كنند و پى به قدرت پروردگار مى‌برند، اما نادانان حمل بر طبيعت مى‌كنند و ابداً متنبه نمى‌شوند.

____________________________________________________________

[1] .  ثَوابِت (جمع ثَابِتَة): ستارگانى كه ساكن و بى‌حركت هستند.
[2] .  مُكَوْكَب: به نقش ستاره منقش شده؛ ستاره دار.
[3] .  ما آسمان وزمين را به زيور اختران بياراستيم. سوره صافّات: آيه 6.
[4] .  مُتَشاكِل: شبيه؛ همانند.

نوشتن دیدگاه