حجت آن چيزى است که بر صحت يکى از دو طرف نقيض، مثل وجود وعدم چيزى به آن استدلال واحتجاج مى شود. همچنين دلالتى است که بيانگر راه مستقيم باشد وحجج الهى (حجتهاى خدا) هر چيزى است که خدا به آن بربندگان خود احتجاج نمايد، يا بندگان خود را به وسيله آن به سوى خود هدايت کرده باشد.
بنا بر اين، معجزات انبياء همه حجّت است، کل عالم حجت است، تمام آيات الهى ونعمتهاى غير متناهى، هر پديده وهر مخلوق واعضاء واجزاى آنها ونظاماتى که در آنها برقرار است همه حجتند، جنبندگان دريا وصحرا وهوا، گياهان وگلها، درختان وبرگها وشکوفه هاى آنها، وآسمان وزمين وآنچه در آنها است، همه حجتهاى خدايند که اگر تمام درختها قلم باشند وهفت دريا مداد گردند وبخواهند کلمات وآيات وحجتهاى حق تعالى را بنويسند کلمات الهى تمام نخواهد شد.
(ولو أن ما فى الارض من شجرة أقلام والبحر يمده من بعده سبعة أبحر ما نفدت کلمات الله).(10)
برگ درختان سبز در نظر هوشيار                        هر ورقتش دفترى است معرفت کردگار
هر فرد از افراد انسان، خودش وچشم وگوش وزبان ومغز وخون واستخوان وپوست واعضاى ظاهر وباطنش وسلولها وگلبولهاى سفيد وقرمزش بر خودش وبر ديگران حجت است. عمر وزندگى وتندرستى وخلاصه همه چيز وهمه اوضاع وفراز ونشيب هاى آگاهى بخش ومناظر مختلف، همه وهمه حجتند که اگر انسان به آگاهى نرسيده واين همه آيات را نديده واز خط منحرف شده باشد، همه اين حجتها عليه او اقامه شده واو را محکوم مى نمايند وراه عذر را بر او مى بندند، قرآن مجيد کتاب خدا ومعجزه باقى حضرت خاتم الانبيا (صلى الله عليه وآله وسلم) واحکام وهدايتهايش بر همه بشريّت حجت است وآيات آن نيز هر کدام حجت است. علاوه بر آنکه در خود آيات احتجاج واقامه حجت بر معارف وعقايد دينى شده باشد، بزرگترين حجتهاى الهى يکى عقل است وديگر نعمت وحى ونبوت انبياء وامامت اوصياء است که استمرار هدايت پيغمبران مى باشد.
عقل، نورافکن نيرومند وپر تابشى است که درون جان انسان را روشن مى سازد وخير وشر ونيک وبد را تميز مى دهد وبه وسيله آن خدا انسان را بر ساير موجودات زنده اين کره خاکى برترى داده است.
(نبوت) و(امامت) نيز ظهور اسم (الهادى)، وراهنماى عقل وميزان، ومعيار ونگهبان اعتدال، ورساننده ومبيّن برنامه هاى الهى ونسخه هاى سعادت فکرى وعملى انسانند.
بشر از طريق نبوت انبياء وامامت اوصياء، به برنامه هاى سعادت روح وجسم، ودنيا وآخرت، ومعارف يقينى هدايت مى شود واز چشمه زلال علوم وآگاهيهاى آن مى نوشد.
اگر انبياء نبودند وخدا آنها را نفرستاده بود، هيچ را قطعى ويقينى در اختيار بشر قرار نمى گرفت. فلاسفه وحکماء با آن همه فرياد وطمطراق، نتوانسته اند در مسائلى که فکر بشر را به خود مشغول نموده به يک زبان حرف بزنند وبطور قطع نظر بدهند، حتى بسا يک فيلسوف در دوره زندگيش، در اين مسائل نظرات مختلف اظهار نموده وسرگردانى خود را در اين مسائل آشکار مى کند.
اما اين انبياء واوصياء بودند که همه يک زبان وبا کمال قاطعيت وسرشار از ايمان ويقين اين مسائل را براى بشر بازگو کردند وتاريکيها وتحيّرها وضلالت ها را از ميان بردند.
هيچ صنفى از اصناف بشر بقدر اين صنف بر بشريّت حق ندارد. لذا اينها حجج الهى هستند واعظم واتّم آنها، شخص مقدّس خاتم الانبياء محمد بن عبد الله (صلى الله عليه وآله وسلم) وخلفاء وجانشينان آن حضرت، على بن ابى طالب (عليهما السلام) ويازده فرزند آن بزرگوار: مى باشند.
واگر چه آن طور که گفته شد حجتهاى الهى بيشمار است وهمه وهر چه هست حجتند اما ظهور حجيت اين چهارده تن چنان است که همه حجج، تحت الشعاع آنها قرار گرفته وهر وقته حجت وحجج گفته شود از آن اين ذوات مقدسه فهميده مى شود.
وامروز حجت مطلق، ولى الله اعظم، حضرت صاحب الزمان مهدى منتظر (عليه السلام) مى باشد وچنان اسم حجت به اين ذوات شريفه اختصاص يافته که بسيارى از کتابهاى مربوط به امامت وحالات شريف آنها را کتاب حجت يا (الامامه) نام نهاده اند مانند کتاب (الحجه) از ابواب کتاب شريف کافى، تأليف شيخ اجل اقدم کلينى بلکه از حديث شريف مروى از امير المؤمنين (عليه السلام) در نهج البلاغه (ح147) وکتابهاى ديگر از سنى وشيعه استفاده مى شود که زمين اگر بدون حجت باقى بماند، حجتهاى خدا وبيّنات او باطل مى گردد. به اين معنى که حجيت ساير حجج نيز به وجود امام وحجت، تمام مى گردد واگر امام وحجت نباشد، احتجاج به حجتهاى ديگر بر مردم موجب قطع عذر آنها نمى گردد واز معانى لطيف واميد بخش در اين باب کلام حضرت مولى (عليه السلام) است که مى فرمايد: (أما شاهد لکم وحجيج يوم القيامة عنکم(11) من شاهدم براى شما ودر روز قيامت اقامه کننده حجت از شمايم (ومدافع از شمايم به حجت)).

 - پاورقی -

(9) خدا رسولان را فرستاد تا نيکوکاران را بشارت دهند وبدان را بترسانند. (سوره بقره، آيه213).
(10) سوره لقمان، آيه26.
(11) نهج البلاغه، خطبه174.

نوشتن دیدگاه