63 «أَمَّنْ يَهْدِيكُمْ فِى ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مَنْ يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِ أَ ءِلهٌ مَعَ اللهِ تَعالَى اللهُ عَمّا يُشْرِكُونَ»
 
ترجمه :
63. آيا كسى كه هدايت مى‌كند شما را در تاريكى‌هاى بَر، بيابان‌ها، و خشكى‌ها و بحر در روى درياها، و كسى كه مى‌فرستد بادها را بشارت مى‌دهد در دو قسمت رحمت خود، آيا خدايى هست با خداوند متعال؟ خداوند بالاتر و برتر است از آنچه آن‌ها شرك مى‌آورند[1] .
  تفسير :
[راهنماى تاريكى‌هاى جهان خداست]
(أَمَّنْ يَهْدِيكُمْ فِى ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ) معناى ظاهر آيه اينكه در شب‌هاى ظلمانى، خداوند به واسطه انوار ستارگان و ماه، راه را در بيابان‌ها و روى آب‌هاى درياها به شما نشان مى‌دهد [كه] هم راه را پيدا مى‌كنيد و هم از خطرات گودال‌ها و دست اندازها محفوظ مى‌شويد و به معنى باطنى آن، انسان در ظلمت جهل راه به جايى نمى‌برد. خداوند به نور عقل و نور شرع، راه سعادت و شقاوت و خوب و بد و خير و شر و نفع و ضرر دنيوى و اخروى را نشان مى‌دهد و انسانى كه شهوت و هواى نفس، چشم او را كور كرده و بسته است، يعنى چشم نفس در گمراهى و ظلمت و تاريكى راه به جايى نمى‌برد و تميز نمى‌دهد، بلكه خوب را بد مى‌پندارد و بد را خوب، چنانچه در جامعه مشاهده مى‌شود.
 
[معانى مختلف يد]
(وَ مَنْ يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِ) بادها تلطيف هوا مى‌كنند و انسان تنفس مى‌كند و استنشاق مى‌كند [كه] باعث بقاى حيات اوست (بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِ) مراد افاضه وجود است و ابقاى آن و از براى «يد» معانى بسيارى كردند : جارحه[2] : (فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُما)[3] ؛ قوّت: (أُولِى الاَْيْدِى وَ الاَْبْصارِ)[4] ؛ نعمت مى‌گويى: «لِفُلانٍ عَلَيَّ يَدٌ»[5] ؛ ملك: (الَّذِى بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ)[6]  اضافة الفعل :
(لِما خَلَقْتُ بِيَدَىَّ)[7]  و معانى ديگر: لكن ظاهر اين است كه معناى مشترك ندارد. همان به معنى جارحه و استعمالش در اين نمره موارد كنايه و تشبيه است و در اين مورد گفتند علت محدثه و علت مبقيه، چنانچه اشاره شد، لكن به نظر مى‌آيد رحمت رحمانى و رحمت رحيمى، دنيوى و اخروى، علمى و عملى كه ارسال انبيا و انزال كتب و جعل احكام فرمود. (ءَإِلهٌ مَعَ اللهِ تَعالَى اللهُ عَمّا يُشْرِكُونَ).

___________________________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: يا آن كس كه شما را در تاريكى‌هاى خشكى و دريا راه مى‌نمايد و آن كس كه بادهاى باران‌زا را پيشاپيشِ رحمتش بشارت‌گر مى‌فرستد؟ آيا معبودى با خداست؟ خدابزرگتر است از آنچه با او شريك مى‌گردانند.
[2] .  جارحه: عضو بدن مخصوصاً دست.
[3] .  دستشان را به عنوان كيفرى از جانب خدا ببريد. سوره مائده: آيه 38.
[4] .  صاحبِ قوّت و نيرو و بينايى و بصيرت. سوره ص: آيه 45.
[5] .  براى فلانى بر من نعمتى است.
[6] .  يا كسى كه پيوند نكاح به دست اوست. سوره بقره: آيه 237.
[7] .  براى چيزى كه به دستان قدرت خويش خلق كردم. سوره ص: آيه 75.

نوشتن دیدگاه