ƒ46 «قالَ يا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»   
 
ترجمه :
46. فرمود حضرت صالح به آن فريق[1]  كفار و مشركين: اى قوم من، براى
چه طلب تعجيل مى‌كنيد به بدى پيش از خوبى؟ چرا طلب مغفرت نمى‌كنيد از خداوند متعال؟ باشد كه شما مورد رحمت او واقع شويد.
 
تفسير :
[اعتراض حضرت صالح بر قوم خود]
(قالَ يا قَوْمِ) قَوْمِى بوده كسره به جاى ياء است و تعبير به قومِ من چون از يك فاميل و يك سلسله بودند و طرف خطابش هم به آن فريق كافر بوده، زيرا فريق مؤمن در تحت اطاعت او بودند و امتثال مى‌كردند [لذا] مشمول اين آيه نبودند.
 
[معناى سيئه در اين آيه]
(لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ)، «سيئه» طلب عذاب است قبل از طلب رحمت، زيرا آن‌ها طلب عذاب كردند: (وَ قالُوا يا صالِحُ ائْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ)[2]  و تعبير از عذاب به سيئه براى اين است كه مى‌فرمايد: (وَ  إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ)[3]  و نيز مى‌فرمايد: (جَزاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُها)[4] ، بعضى گفتند سيئه، عُتُوّ و سركشى است[5] ، چنانچه در حق ثمود مى‌فرمايد :
(فَعَقَرُوا النّاقَةَ وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ)[6]  لكن ظاهر به نظر مى‌رسد به مناسبت صدر آيه و ذيل آيه، «سيئه» همان كفر و شرك و معاصى و مخاصمه با اهل حق است و «حسنه»، ايمان و توحيد و اعمال عبادتى و اطاعت خدا و رسول است.
(لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللهَ) دست از شرك و كفر و معاصى برداريد و ايمان آوريد و از خداوند طلب مغفرت كنيد نسبت به اعمال گذشته كه در خبر داريم :
«الإسلام يَجُبُّ مَا قَبلَهُ»[7] .  
يعنى كفار و مشركين اگر ايمان آوردند خداوند از تمام تقصيرات آن‌ها در دوره كفر آن‌ها مى‌گذرد و مى‌بخشد و مى‌آمرزد. بلى، اگر حقوق الناس به گردن آن‌هاست بايد رد كنند تا ترضيه صاحبش را به دست آرند.
(لَعَلَّكُمْ) براى ترديد نيست به معنى رجا و اميدوارى است (تُرْحَمُونَ) مشمول تفضلات او شويد.

_____________________________________________________________________________

[1] .  فريق: گروهى از مردم، بيشتر از فرقه.
[2] .  گفتند: «اى صالح، اگر از پيامبرانى، آنچه را به ما وعده مى‌دهى براى ما بياور» سوره اعراف: آيه 77.
[3] .  و چون به سزاى آنچه دستاورد گذشته آنان است صدمه‌اى به ايشان برسد. سوره روم :آيه 36.
[4] .  و جزاى بدى، مانند آن، بدى است. سوره شورى: آيه 40.
[5] .  ر. ك: تفسير قمى: ج2، ص250 و تفسير التبيان: ج9، ص169.
[6] .  پس آن ماده شتر را پى كردند و از فرمان پروردگار خود سر پيچيدند. سوره اعراف :آيه 77.
[7] .  اسلام آنچه را قبل از خودش بوده، پوشيده مى‌دارد «بخشيده است». المجازات النبوية «شريف رضى»: ص54، ح32؛ مجمع البيان: ج3، ص239؛ عوالى اللالى: ج2، ص54،ح145؛ تفسير الآصفى: ج1، ص284؛ بحار الأنوار: ج21، ص115، ح8؛ مستدرک الوسائل :ج7، ص448، ح2.

نوشتن دیدگاه