ƒ24 «وَجَدْتُها وَ قَوْمَها يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِنْ دُونِ اللهِ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ»
 
ترجمه :
24. يافتم آن ملكه سبأ را و قومش و رعيتش را سجده مى‌كردند براى خورشيد؛ آفتاب پرست بودند از غير خدا. و زينت داده بود شيطان در نظر آن‌ها اعمال آن‌ها را و جلوگيرى كرده بود آن‌ها را از راه حق و صراط مستقيم، پس آن‌ها هدايت نمى‌شدند[1] .
 
تنبيه :
مشركين منكر وجود الله نبودند مثل دهرى طبيعى[2] ، ولذا شريك در عبادت  غير او را قرار مى‌دادند و ممكن است بگوييم بسيار از آن‌ها توحيد ذاتى را هم منكر نبودند كه واجب الوجود بالذات خداوند متعال است، ولى به استحسانات خود مى‌گفتند كه در عبادت بايد متوجه شد و مقابل جسمى كه قابل مشاهده باشد ايستاد و عبادت كرد [البته] نه مثل مسلمين كه مقابل كعبه مى‌ايستند. اين‌ها عبادت كعبه نمى‌كنند، بلكه كعبه را قبله مى‌دانند و هر طايفه از مشركين يك چيزى را اشرف مخلوقات مى‌دانند: آفتاب پرست‌ها خورشيد را و او را منشأ اثر مى‌دانند؛ آتش پرست‌ها آتش را؛ بت پرستان بت‌هاى خود را و هكذا.
 
[خورشيدپرستى مردم شهر سبا]
(وَجَدْتُها وَ قَوْمَها يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ) ببينيد خداوند چه عقل و هوشى به اين پرنده هدهد داده كه خبر از عقيده آن‌ها مى‌دهد كه اين‌ها عبادت خورشيد مى‌كنند (مِنْ دُونِ اللهِ) و دانست كه عبادت خدا را نمى‌كنند و دانست كه اين عبادت به اغواى شيطان است، چنانچه توليد شرك از قبل از نوح به اغواى اين ملعون بود. آمد به اولاد آدم گفت: اين انبيا، مقربان درگاه الهى بودند و مجسمه‌هايى تعليم داد به شكل انبيا تراشيدند و عبادت آن‌ها را كردند به واسطه تقرّب به خدا، چنانچه گفتند: (ما نَعْبُدُهُمْ إلّا لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللهِ زُلْفى)[3]  و گفتند: (وَ اللهُ أَمَرَنا بِها)[4] .
(وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ) شيطان دنيا را و زخارف دنيا را و هواهاى نفسانيه و خيالات واهيه و اعمال سيئه و عقايد فاسده را در نظر آن‌ها جلوه مى‌دهد و عقايد حقه و اعمال صالحه و محسنات عقليه را در نظر آن‌ها بد نمايش مى‌دهد و از اين جهت مى‌گفت: (فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ)، چنانچه خود شيطان گفت: (لاَُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِى الاَْرْضِ وَ لاَُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ)[5] .
 (فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ) پس اين‌ها هدايت نشده‌اند و گفتند خداوند دوازده پيغمبر بر آن‌ها فرستاد[6]  و اجابت نكردند.

____________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: او و قومش را چنين يافتم كه به جاى خدا براى خورشيد سجده مى‌كنند، وشيطان اعمالشان را برايشان آراسته و آنان را از راه راست باز داشته بود، در نتيجه به حقراه نيافته بودند.
[2] .  دهرى : كسى كه منكر وجود خدا باشد و بگويد دنيا ازلى و ابدى است و صانعى ندارد؛طبيعى: كسى كه هر چيز را به طبيعت نسبت دهد.
[3] .  ما آن‌ها را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك گردانند، نمى‌پرستيم. سوره زمر: آيه 3.
[4] .  و خدا ما را بدان فرمان داده است. سوره اعراف: آيه 28.
[5] .  من هم گناهانشان را در زمين برايشان مى‌آرايم و همه را گمراه خواهم ساخت. سوره حجر: آيه 39.
[6] .  مجمع البيان: ج7، ص340.

نوشتن دیدگاه