ƒ8 «فَلَمّا جاءَها نُودِىَ أَنْ بُورِکَ مَنْ فِى النّارِ وَ مَنْ حَوْلَها وَ سُبْحانَ اللهِ رَبِّ الْعالَمِينَ»  
 
ترجمه :
8. پس چون آمد موسى نزديك آتش ندايى شنيد كه بركت داده شد به كسانى كه در آتش هستند و كسانى كه نزديك آتش و اطراف آتش هستند و منزّه و مبراست خداوندى كه پروردگار عالمين است[1] .
 
تفسير :
[مراد از كلام الهى]
يكى از اسماى الهيه متكلم است [البته] نه به آلات و اسباب بلكه به ايجاد كلام، چنانچه با موسى تكلم كرد و چون كلام، عرض است محتاج به معروض است، لذا ايجاد كلام در يك جسمى مى‌شود، يا در هوا و يا در سنگ‌ريزه در كف مبارك حضرت رسول يا در سوسمار [كه] شهادت به رسالت[داد] كه گفتيم معجزه فعل الهى است، يا در شجره براى موسى كه مى‌فرمايد در سوره قصص : (فَلَمّا أَتاها نُودِىَ مِنْ شاطِئِ الْوادِ الاَْيْمَنِ فِى الْبُقْعَةِ الْمُبارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ يا مُوسى إِنِّى أَنَا اللهُ رَبُّ الْعالَمِينَ)[2]  و در سوره طه آيات 11 ـ 12 امر به خلع نعلين شد :  (فَلَمّا أَتاها نُودِىَ يا مُوسى * إِنِّى أَنَا رَبُّکَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً)[3] و وادى مقدس گفتند زمين كربلا بوده و اوست بقعه مباركه[4] .
 
[معناى «بُورِکَ ومَنْ حولها» و اختلاف مفسرين]
(فَلَمّا جاءَها)، يعنى چون نزديك شد به آتش (نُودِىَ). ندا دهنده خداى متعال است: (أَنْ بُورِکَ مَنْ فِى النّارِ وَ مَنْ حَوْلَها)، مفسرين گفتند: مراد ملائكه هستند كه در آن نور بودند و موسى كه در حول او بود يا بالعكس موسى داخل بود و ملائكه در حول[5] . لكن آنچه به نظر مى‌آيد و شواهدى از خارج و داخل داريم و الله العالم اينكه نورى كه مشاهده كرد موسى و تخيّل نار كرد[6] ، نور مقدس محمد و آل بود و (أَنْ بُورِکَ مَنْ فِى النّارِ) و ابدانِ مطهره ابى‌عبدالله و اصحابش و شيعيانى كه در اين زمين دفن شده‌اند و مى‌شوند و مراد (وَ مَنْ حَوْلَها): نجف، كاظمين، سُرّ مَن رَآست[7]  كه انوار مقدس ائمّه عراق و شيعيان كه در اين اماكن مشرفه مدفون هستند و در آيه معيّن نفرموده مَنْ فيها[8]  و مَنْ حولها[9]  را.
 
[تحقيق كلام]
و شواهدى كه بر اين دعوى داريم: يكى اينكه خطاب به موسى شد، پس خود موسى خارج از «من فيها و من حولها» است. دوم اينكه، ملائكه در نور يا نار نبودند. سوم اينكه، فرمايشى كه خطاب به ابى‌عبدالله، حضرت زين‌العابدين نمود : «طُوبى لأرضٍ تَضَمَّنَتْ جَسَدَکَ الشَريفَ»[10] .
 چهارم اينكه، فرمايش اميرالمؤمنين كه فرمود :
«كُنتُ مَعَ الأنبياءِ سِرّاً، و مَعَ مُحمدٍ (صلی الله علیه و آله و سلم) جَهْراً»[11] .
   
پنجم اينكه، در اخبار دارد كه زمين كربلا يك قطعه‌اى از بهشت است[12]  و
فرداى قيامت امر مى‌شود كه ببرند در بهشت و كسانى كه در آنجا دفن شده‌اند موقعى كه سر از قبر بيرون مى‌آورند در بهشت هستند و غير اين‌ها.
(وَ سُبْحانَ اللهِ رَبِّ الْعالَمِينَ)؛ و منزه است پروردگار، رب العالمين، كه جسم باشد و در ميان نور مكان داشته باشد، چنانچه مجسّمه[13]  گفتند.
      
_______________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: چون نزد آن آمد، آوا رسيد كه: «خجسته و مبارك گرديد آنكه در كنار اين آتش و آنكه پيرامون آن است، و منزه است خدا، پروردگار جهانيان».
[2] .  پس چون به آن آتش رسيد، از جانب راست [وادى]، در آن جايگاه مبارك، از آن درختندا آمد كه: «اى موسى، منم، من، خداوند، پروردگار جهانيان». سوره قصص: آيه 30.
[3] .  پس چون بدان رسيد، نداد داده شد كه: اى موسى، اين منم پروردگار تو، نعلين خويش بيرون آور كه تو در وادى مقدس طُوى «هستى». سوره طه: آيات 11 ـ 12.
[4] .  ر. ك: كامل الزيارات: ص452؛ تفسير الآصفى: ج2، ص927 و بحار الأنوار: ج57،ص202.
[5] .  مجمع البيان: ج7، ص330.
[6] .  به تعبير ديگر: گمان آتش كرد.
[7] .  سامرا.
[8] .  چه كسانى در آن ]آتش[ هستند.
[9] .  چه كسانى نزديك آن ]آتش[ هستند.
[10] .  خوشا به حال زمينى كه جسد شريف و پاك تو در آن جاى گرفت. بلاغة الامام على بنالحسين: ص233، ح322.
[11] .  من با پيامبران ديگر به صورت پنهانى و با محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به صورت آشكار بودم. حديث ازپيامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به اين صورت آمده: «يا عليّ، كُنتَ مَع الأنبياء سِرّاً و معي جَهراً؛ اى على! با پيامبران ديگر به صورت پنهانى و با من به صورت آشكار بودى». حلية الابرار: ج2، ص17؛ نفس الرحمن فى فضائل سلمان: ص117 و نفحات الأزهار: ص111، ح305.
[12] .  كامل الزيارات: ص450، ح4 و بحار الأنوار: ج54، ص202، ح147.
[13] .  مجسمه معتقدند كه هر چيزى كه در عالم وجود دارد به صورت جسم مى‌باشد لذا حتى به جسميت خداوند متعال معتقد مى‌باشند كه داراى دست و پا و صورت و انگشتان مى‌باشند.اين فرقه داراى كتابى مى‌باشند كه مصنف آن ابن الفرّاء حنبلى مى‌باشد و در آن اعضا وجوارح خداوند را به تفصيل بيان نموده است . همچنين كتابى به نام الاعتقاد دارند كه مؤلف آن ابواسماعيل محمد بن على اخبارى هروى مى‌باشد و اعتقاداتشان در اين كتاب ذكرشده است. اينان تابع احمد بن حنبل، داود ظاهرى و سفيان ثورى مى‌باشند و به 43 فرقه منشعب شدند. ر.ك: الطرائف «سيد ابن طاووس»: ص346 و طرائف المقال: ج2، ص281.

نوشتن دیدگاه