70 «أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللهَ يَعْلَمُ ما فِى السَّماءِ وَ الاَْرْضِ إِنَّ ذلِکَ فِى كِتابٍ إِنَّ ذلِکَ عَلَى اللهِ يَسِيرٌ»
 
ترجمه  :
70. آيا نمى‌دانى كه محققاً خداوند مى‌داند آنچه در آسمان و زمين است ؟ محققاً اين در كتاب الهى ثبت شده است و محققاً اين بر خداوند سهل و آسان است.

تفسير :
[خداوند به همه كارها داناست وانجام آن‌ها براى او آسان است]
(أَ لَمْ تَعْلَمْ) استفهام تقريرى است، البته پيغمبر و مَن دونه حتى مومنين مى‌دانند كه (أَنَّ اللهَ يَعْلَمُ ما فِى السَّماءِ وَ الاَْرْضِ)، چون علم او ذاتى است و عين ذات است و غير محدود به همه چيز تعلق گرفته و احاطه كرده (وَ أَنَّ اللهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَىْءٍ عِلْماً) (1) ، و مراد (ما فى السَّماءِ) عالم بالا است ، عالم جبروت ، لاهوت ، عالم أنوار و ارواح و ملائكه و كرات علويه و آنچه در آن‌هاست. و (الاَْرضِ) از جمادات و نباتات و حيوانات و جن و انس به اقوال و افعال و انفاس آن‌ها (عالِمِ الْغَيْبِ لا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقالُ ذَرَّةٍ فِى السَّمواتِ وَ لا فِى الاَْرْضِ وَ لا أَصْغَرُ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَكْبَرُ إِلّا فِى كِتابٍ مُبِينٍ) (2) ، (وَ ما يَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ  مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِى الاَْرْضِ وَ لا فِى السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَكْبَرَ إِلّا فِى كِتابٍ مُبِينٍ) (3) .
  (إِنَّ ذلِکَ فِى كِتابٍ)؛ لوح محفوظ و لوح محو و اثبات كه ثبت شده قبل از خلقت آسمان و زمين و تقدير شده و گفتيم كه لوح محفوظ آنچه در او ثبت است قابل تغيير نيست و ممكن است كه انبيا و ائمّه : به آن‌ها افاضه شود كه علم ما كان و ما يكون باشد:
«و عَلَّمْتَهُ علم ما كان و ما يكون إلى انقضاء خلقک» (4) . دعاى ندبه .
 ولى محو و اثبات مختص به ذات مقدس اوست (يَمْحُوا اللهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ) (5) .
(إِنَّ ذلِکَ عَلَى اللهِ يَسِيرٌ)، چه تقدير امور باشد، چه ثبت در لوحين باشد، چه ايجاد «ما في السماء و ما في الأرض » باشد احتياج به مقدمات و اسباب ندارد به مجرد اراده ايجاد مى‌شود: (إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ) (6) .

_________________________________________________________________________

  1.  و اينكه علم او به هر چيزى احاطه دارد. سوره طلاق : آيه 12.
  2.  خداوندى كه عالم به غيب است؛ هم وزن ذره‌اى، نه در آسمان‌ها و نه در زمين، از او پوشيده نيست ونه كوچكتر از آن و نه بزرگتر از آن چيزى نيست مگر آن كه در كتابىروشن (درج شده) است. سوره سبأ : آيه 3.
  3.  و هم وزن ذره‌اى، نه در زمين و نه در آسمان از پروردگار تو پنهان نيست، و نه كوچكتر ونه بزرگتر از آن چيزى نيست مگر اينكه در كتابى روشن (درج شده) است. سوره يونس :آيه 61.
  4.  دانش آنچه بود وخواهد بود را تا پايان خلقتت به او [= پيامبر] آموختى . زاد المعاد :ص304 و هدية الزائرين: ص641، در منابع «وأودعته» بجاى «علمته» آمده است.
  5.  خدا آنچه را بخواهد محو يا اثبات مى‌كند و اصل كتاب نزد اوست. سوره رعد : آيه 39.
  6.  جز اين نيست امر پروردگار، همين كه وجود چيزى را اراده فرمود مى‌گويد: باش پس موجود مى‌شود. سوره يس : آيه 82.

نوشتن دیدگاه