47 «وَ يَسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذابِ وَ لَنْ يُخْلِفَ اللهُ وَعْدَهُ وَ إِنَّ يَوْماً عِنْدَ رَبِّکَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمّا تَعُدُّونَ»
 
ترجمه  :
47. و طلب عجله مى‌كنند اين كفار و مشركين تو را به عذابى كه وعده داده‌اى به آن‌ها و هرگز خدا وعده خود را تخلف نمى‌كند، و محققاً يك روز نزد پروردگار تو مثل هزار سال است از آنچه شما مى‌شماريد.
 
تفسير :
(وَ يَسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذابِ)، مى‌گويند كه اين عذابى كه به ما وعده داده‌اى بياور اگر راست مى‌گويى ، چنانچه امم سابقه به انبياى سلف مثل نوح و هود اين استعجال را داشتند [و]مى‌گفتند: (فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصّادِقِينَ) (1) .
 (وَ لَنْ يُخْلِفَ اللهُ وَعْدَهُ) هرگز وعده الهى تخلّف پذير نيست، البته به آن‌ها مى‌رسد.
 
[معناى هزار سال واختلاف مفسران ومعناى حقيقى آن]
(وَ إِنَّ يَوْماً عِنْدَ رَبِّکَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمّا تَعُدُّونَ)، مفسرين در اين جمله اختلاف كردند، بعضى گفتند: روزهاى قيامت هزار سال دنيا است (2)  و روايتى نقل كردند كه فقرا پيش از اغنيا وارد بهشت مى‌شوند به نصف روز كه پانصد سال باشد (3) ، بعضى گفتند عذاب يك روز آخرت مطابق عذاب هزار سال دنيا است (4) ، بعضى گفتند: عذاب يك روز با عذاب هزار سال در جنب قدرت الهى
مساوى است (5) . تمام اين تفسيرات خلاف ظاهر آيه است كه توهم كرده‌اند يك روز خدا هزار سال بندگان است . ولى در آيه شريفه مثال زده كه يك روز با هزار سال در نزد پروردگار مساوى است تعجيل فرمايد در عذاب فوراً در همان روزى كه طلب كردند يا هزار سال آن‌ها را مهلت دهد. بالاخره معذب مى‌شوند و وعده الهى تخلف ندارد، و در مثال مى‌گويند: ادنى مناسبت كافى است و اين آيه قريب المفاد است با آيه شريفه (إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً * وَ نَراهُ قَرِيباً) (6) .
 
 سوال:
سرِّ تأخير عذاب با اينكه استحقاق آن را داشتند چيست؟
 
جواب:
اولاً، حِكَم و مصالح افعال الهيّه را خود مى‌داند وبنده نمى‌تواند پى ببرد إلّا قليلى. و ثانياً، آنچه از آيات و اخبار استفاده مى‌شود سه چيز است :
1. اينكه بسا بعضى از آن‌ها متنبّه شوند و ايمان آورند.
2. ممكن است در نسل آن‌ها مومنى به وجود بيايد، چنانچه خطاب شد به نوح: (أَنَّهُ لَنْ يُوْمِنَ مِنْ قَوْمِکَ إِلّا مَنْ قَدْ آمَنَ) (7)  و حضرت نوح عرض كرد: (وَ لا  يَلِدُوا إِلّا فاجِراً كَفّاراً) (8) . و مقاتله اميرالمومنين  (علیه السلام) با كفار و معاندين روى همين پايه بود كه اگر در نسل آن‌ها مومنين به وجود مى‌آمد صرف نظر مى‌كرد، و همچنين ابى‌عبدالله (علیه السلام) با لشكر كربلا.
3. امهال آن‌ها (لِيَزْدادُوا إِثْماً)، چنانچه در آيه است (9) .

________________________________________________________________

  1.  اگر راست مى‌گويى، آنچه را به ما وعده مى‌دهى [= عذاب الهى ] براى ما بياور. سورهاعراف: آيه 70؛ سوره هود: آيه 32 واحقاف: آيه 22.
  2.  تفسير الطبرى: ج9، ص172.
  3.  تفسير الطبرى: ج9، ص171؛ مجمع البيان: ج7، ص142 و بحار الأنوار: ج7، ص122.
  4.  مجمع البيان: ج7، ص142.
  5.  تفسير القرطبى: ج12، ص78.
  6.  به درستى كه كفار و مشركين قيامت را دور مى‌بينند و ما آن را نزديك مى‌بينيم. سورهمعارج: آيات 6 ـ 7.
  7.  هرگز كسى از قوم تو ايمان نمى‌آورد مگر كسانى كه قبلاً ايمان آورده بودند. سوره هود :آيه 36.
  8.  و جز فاسق كافر نمى‌زايند. سوره نوح : آيه 27.
  9.  [به ايشان مهلت مى‌دهيم] تا بر گناه خود بيفزايند. سوره آل عمران: آيه 178.

نوشتن دیدگاه