الف - روزه دار.
ب - حاجى (كسى كه اعمال حج انجام مى دهد).
ج - معتمر (كسى كه عمره به جاى مى آورد).
د - جنگ كننده (در راه خدا).
ه - امام و رهبر عادل.
و - مظلوم.
ز - كسى كه پشت سر برادر مومن برايش دعا كند.
ح - دعاى فرزند صالح براى پدر و مادرش.
ط - دعاى پدر و مادر صالح براى فرزند.
عبد الله بن سنان از حضرت صادق - عليه السلام - روايت كرده است كه فرمود:
332 - خمس دعوات لا يحجبن عن الرب تبارك و تعالى: دعوه الامام المقسط، و دعوه المظلوم، يقول الله عزوجل: لا نتقيمن لك ولو بعد حين، والولد الصالح لوالديه، والدالد الصالح لولده، و دعوه المومن لاخيه بظهر الغيب فيقول: ولك مثله.
يعنى: پنج دعاست كه از پروردگار متعال مخفى نمى ماند (1):
- دعاى امام و رهبر عادل.
- دعاى مظلوم كه خداوند عزيز و جليل مى گويد: حتما انتقامت را خواهم گرفت و لو بعد از گذشت مدتى.
- دعاى فرزند صالح براى پدر و مادرش.
- دعاى پدر و مادر صالح براى فرزند.
- دعاى مومن براى برادر مومن در پشت سرش كه خداوند متعال مى فرمايد: براى تو نيز مانند آن خواهد بود.
روايت شده است كه:
333 - ان اله سبحانه قال الموسى: ادعنى على لسان لم تعصنى به، فقال: يا رب، انى لى بذلك؟ فقال، ادعنى على السان غيرك.
يعنى: خداوند سبحان به حضرت موسى - عليه السلام - فرمود: اى موسى! مرا به زبانى كه با آن گناه نكردى بخوان، گفت: اين چنين زبانى كجا دارم؟ فرمود: مرا با زبان ديگران بخوان.
ى - كسى كه دعايش را تعيم بدهد، (يعنى تنها براى خود دعا نكند).
ك - كسى كه قبل از نزول بلا دعا كرده باشد.
هارون بن خارجه از امام صادق - عليه السلام - روايت كرده است كه فرمود:
334 - ان الدعاء فى الرخاء ليستخر جمهورى اسلامى ايران الحوائج فى البلاء.
يعنى: دعا در زمان راحتى و آسايش، براى برآورده شدن حوايج روز نيازمندى است.
محمد بن مسلم نيز از آن حضرت روايت كرده است كه فرمود:
335 - كان جدى يقول: تقدموا فى الدعاء فان العبد اذا دعا فنزل به البلاء فدعا قيل: صوت معروف، فاذا لم يكن دعا فنزل به البلاء قيل: اين كنت قبل اليوم؟.
يعنى: حدم مى فرمود: در دعا پيشى بگيريد؛ چون هر وقت بنده اى دعا كند، بعد بلايى نازل شود، پس از بلا نيز دعا كند، گفته مى شود: صدايى است آشنا، اما اگر دعا نكرده، بلا نازل گردد، گفته مى شود: تا امروز كجا بودى؟.
و از آن حضرت نقل شده است كه فرمود:
336 - من تخوف من البلاء يصيبه فتقدم فيه بالدعاء لم يره الله ذلك البلاء ابدا.
يعنى: كسى كه از رسيدن بلايى هراسناك است، اگر قبل از آن دعا كند، خداوند متعال هرگز آن بلا را به او نشان نخواهد داد.
از رسول خدا - صلى الله عليه و آله و سلم - نقل است كه فرمود:
337 - يا اباذر، الا اعلمك كلمات ينفعك الله بها؟ قلت: بلى يا رسول الله، قال: احفظ الله يحفظك الله، احفظ الله تجده امامك، تعرف الى الله فى الرخاء يعرفك فى الشده، و اذا سالت فاسال الله، و اذا استعنت فاستعن بالله، فقد جرى القلم بما هو كائن، و لو ان الخلق كلهم جهدوا ان ينفعوك بشى ء لم يكتبه الله لك ما قدروا عليه.
يعنى: اى اباذر! آيا كلماتى به تو بياموزم كه برايت منفعت داشته باشد؟
(اباذر مى گويد:) گفتم: بلى اى رسول خدا! فرمود: تو از خدا حفاظت كن تا خدا از تو حفاظت كند، اگر از خدا حفاظت نمايى، او را در جلو خود خواهى يافت، در روز راحتى و آسايش، معروف و شناخته شده درگاه حق باش تا او تو را در روز شدت و نيازت، بشناسد. اگر درخواستى دارى از خدا بطلب و اگر كمك مى خواهى از او بخواه، همانا مقدرات عالم تحت قلم ذات اقدس الهى است، اگر تمام خلق بكوشند تا نفعى به تو برسانند كه خدا آن را برايت ثبت نكرده است، هرگز قدرت چنين كارى را نخواهند داشت.
سكونى از حضرت صادق - عليه السلام - روايت كرده است كه فرمود:
338 - قال رسول الله - صلى الله عليه و آله و سلم -: اياكم و دعوه المظلوم فانها ترفع فوق السحاب حتى ينظر الله اليها فيقول ارفعوها حتى استجيب له، و اياكم و دعوه الوالد فانها احد من السيف.
يعنى: رسول خدا - صلى الله عليه و آله و سلم - فرمود: خود را از نفرين مظلوم دور نگه داريد (يعنى مبادا مظلومى عليه شما دعا كند) چون اين دعا از ابرها فراتر خواهد رفت تا جايى كه خداوند متعال بدان نظر كرده مى فرمايد: آن را بالا بياوريد تا برايش اجابت كنم. و خود را از نفرين پدر و مادر نيز نگه دارى نماييد، چون اين دعا از شمشير تيزتر است.
از حضرت صادق - عليه السلام - روايت شده است كه فرمود:
339 - ثلاث دعوات لا يحجبن عن الله عزوجل: دعاء الوالد اذا بره، و عليه اذا عقه، و دعاء المظلوم على ظالمه، و دعاوه لمن انتصر له منه، و رجل مومن دعا لاخيه المومن اذا واساه فينا، و دعاوه عليه اذا لم يواسه مع القدره عليه و اضطرار اخيه اليه.
يعنى: سه دعاست كه از خداوند عزيز و جليل مخفى نمى ماند:
اول - دعاى پدر و مادر براى فرزندش، زمانى كه به او نيكى كنند و نفرينشان بر او وقتى كه ايشان را بيازارد.
دوم - نفرين مظلوم عليه ظالم و دعايش براى كسى كه وى را عليه ظالم يارى كرده است.
سوم - دعاى مومن براى برادر مومنى كه او را در راه ما يارى كرده باشد و نفرينش عليه او زمانى كه او را يارى نكرده باشد با اينكه هم او قدرت اين كار را داشت و هم برادر مومنش بدان نيازمند بود.
در حديث ديگر آمده:
340 - اتقوا دعوه الوالد فانها ترفع فوق السحاب، و اتقوا دعوه الوالد فانها احد من السيف.
يعنى: خود را از نفرين پدر و مادر نگهدارى كنيد؛ چون اين نفرين به بالاى ابرها مى رود، خود را از نفرين پدر و مادر نگهدارى كنيد؛ براى اينكه اين نفرين از شمشير تيزتر است.
در روايت آمده است.
341 - ان الولد اذا مرض ترقى امه السطح و تكشف عن قناعها حتى يبرز شعرها نحو السماء فتقول:.
يعنى: وقتى فرزند مريض مى شود، مادرش به پشت بام برود و رو سرى را از سر خود بردارد تا موهايش به سوى آسمان آشكار شود، آنگاه بگويد:.
- اللهم انت اعطيتنيه و انت و هبته لى اللهم فاجعل هبتك اليوم لى جديده انك قادر مقتدر.
يعنى: خدايا! تو اين فرزند را به من عطا كردى و بخشيدى، خدايا! امروز هديه ات را تجديد كن كه تو قادرى.
- ثم تسجد فانها لا ترفع راسها الا قد برا ابنها.
يعنى: سپس سجده كند كه از آن سجده سر بر نمى دارد مگر اينكه فرزندش از آن مرض بهبودى يافته است.
ل - كسى كه در حوايجش بر غير خداوند سبحان تكيه نمى كند.
پروردگار متعال مى فرمايد:
- و من يتوكل على الله فهو حسبه ان الله بالغ امره قد جعل الله لكل شى ء قدرا.(2)
يعنى: كسى كه بر خدا توكل كند، خداوند او را كافى است، او كار خود را به اجرا مى رساند و براى هر چيزى اندازه اى قرار داده است.
حفص بن غياث از امام صادق - عليه السلام - روايت كرده است كه فرمود:
342 - اذا اراد احدكم ان لا يسال ربه شيئا الا اعطاه فليياس من الناس ‍ كلهم ولا يكون رجاء الا من عند الله، فاذا علم الله ذلك من قلبه لم يساله شيئا الا اعطاه.
يعنى: اگر كسى خواست طورى باشد كه هرگاه از خدا چيزى درخواست نمود به او بدهد، بايد از همه مردم قطع اميد كند و تنها اميدش به درگاه او باشد، وقتى خداوند اين حالت را در قلب كسى يافت، هرگاه چيزى بخواهد به او عطا مى كند.
از جمله موعظه هاى خداوند متعال به حضرت عيسى - عليه السلام - اين است كه فرمود:
343 - يا عيسى، ادعنى دعاء الحزين الغريق الذى ليس له مغيث، يا عيسى، سلنى ولا تسال غيرى فيحسن منك الدعاء و منى الاجابه، ولا تدعنى الا متضرعا الى و همك هما وحدا فانك متى تدعنى كذلك اجبك.
يعنى: اى عيسى! مرا بخوان مانند انسان محزون در حال غرق شدن كه هيچ دادرسى برايش نيست. اى عيسى! از من بخواه و از غير من نخواه تا از تو دعاى نيك بر آيد و از من اجابت، دعا مكن مگر با حالت تضرع و تمام همتت را صرف اين امر بنما كه هرگاه اينگونه مرا خواندى تو را اجابت خواهم نمود.
----------------------------------------------------------------------------------
1-يعنى اجابت مى شود.
2-سوره طلاق، آيه 3.
----------------------------------------------------------------------------
جمال و السالكين شيخ احمد بن فهد حلى (قدس سره الشريف)
ترجمه: حسين غفارى ساروى

نوشتن دیدگاه