دوستان واقعى و صميمى افرادى هستند كه در وقت نياز دوست، در انتظار بيان نيازش نمى ماند. امام سجاد عليه السلام از كسى كه درباره ى دوستى خود با ديگران سخن مى گفت و از آن ستايش مى نمود پرسيد: آيا دوستى شما به جايى رسيده است كه دست خود را در جيب يا كيسه ى يكديگر كنيد و به مقدار نياز بدون اطلاع يكديگر برداريد و بار ديگر آنچه را برداشته ايد برگردانيد؟ آن شخص عرض كرد: نه. حضرت فرمود: پس شما هنوز دوست كامل و واقعى نيستيد. [ كيف يكسب الاصدقاء، ص 199. ]
بالاترين درجه ى دوستى اين است كه انسان سود دوستش را بر سود خود مقدم بدارد . هر گاه چنين دوستان نايابى پيدا شدند، بايد قدر آنان را دانست و مورد احترام و محبت قرار داد.
حضرت على عليه السلام براى معرفى چنين دوستى مى فرمايد: برادر حقيقى تو كسى است كه هميشه با تو باشد و به خود ضرر برساند تا نفعى به تو رساند.
بدون ترديد نمونه ى چنين دوستى، دوستى شخص على بن ابى طالب عليه السلام با رسول خدا صلى الله عليه و آله است، زيرا آن حضرت بارها جان خود را در معرض خطر انداخت تا پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله به سلامت باشد و عظمت اسلام افزونى گيرد و دين خدا پا برجا بماند. در هر حال اگر دوستى بر اساس صداقت و مودت و از خود گذشتگى استوار باشد، پا برجا خواهند ماند. آنگاه كه دوستى، ريشه دار و عميق و براى خدا باشد و طرفين هيچ گاه به فكر سود شخصى و بهره بردارى نباشند قابل احترام است.
آيينه حديث
ياران خدا: الاخوان فى الله تعالى تدوم مودتهم لدوام سببها [ غرر الحكم، ج 1، ص 72، ح 1809. ] آنان كه براى يارى خدا با هم برادرى مى كنند دوستى شان براى پايدارى سبب آن دوستى، پاينده و پايدار است.
ياران دين: اخوان الدين ابقى موده، برادران دينى دوستى شان پايدارتر است.
موده ذوى الدين بطيئه الانقطاع دائمه الثبات و البقاء [ غرر الحكم، ج 2، ص 762، ح 94. ] دوستى دين داران با يكديگر دير بريده مى شود و دوام و ثباتش دايمى است.
من احسن مصاحبه الاخوان استدام منه الوصله [ همان، ص 676، ح 1052. ] هر كس به خوبى با برادران دينى همراه نمايد پيوند دوستى اش هميشگى است.
همراهى عقل: صديق كل امرء عقله [ همان، ج 1، ص 456، ح 44. ] دوست هر كس عقل اوست.
برادران دينى: عليكم بالاخوان فانهم عده فى الدنيا و الاخره الا تسمعون الى قوله تعالى: فمالنا من شافعين و لا صديق حميم [ شعراء "26"، آيات 100 و 101. ] [ مستدرك الوسائل، ج 2، ص 62. ] پيوند دوستى را با برادران دينى خود محكم سازيد كه آنان ذخاير دنيا و آخرت هستند. مگر نشنيده ايد كه خداوند در قرآن شريف به تاثر گمراهان در قيامت اشاره كرده كه مى گويند: "در روز سخت" نه شفيعى داريم، نه دوستى كه در كارمان همت گمارد.
همراهى با دوست: موافقه الاصحاب تديم الاصطحاب [ غرر الحكم، ج 2، ص 768، ح 158. ] با دوستان همراهى كردن، دوستى را پايدار مى دارد.
دوستى و دشمنى براى خدا: وادوا من توادونه فى الله سبحانه و ابغضوا من تبغضونه فى الله سبحانه [ غرر الحكم، ج 2، ص 785، ح 60. ] هر كه را دوست مى داريد در راه خداوند بزرگ و براى او دست بداريد و هر كس را دشمن مى داريد و در راه خداوند بزرگ و براى او دشمن بداريد.
------------------------------
جعفر شيخ الاسلامى

نوشتن دیدگاه