32   « وَ لَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كانَ عِقابِ »
ترجمه :
32. هرآينه به تحقيق استهزا شد به پيغمبران از قبل از تو، پس مهلت داديم براى كسانى كه كافر شدند. پس از آن گرفتيم آن‏ها را ، پس چگونه است عقاب پروردگار.
تفسير:
[ در استهزاى به رسل و مهلت دادن به كفار ]
«لَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ»، اين جمله براى تسليت خاطر مبارك حضرت رسالت صلى‏الله‏عليه‏و‏آله است كه اگر اين كفار و مشركين شما را استهزا مى‏كنند، مجنونت مى‏گويند، كذاب و مفترى مى‏پندارند، ساحر مى‏شمارند ، چنانچه مى‏فرمايد: «وَ إِذا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلاّ هُزُواً»[1]. همين معامله را كفار و مشركينِ اممِ سابقه نسبت به انبياى قبل داشتند . به حضرت نوح استهزا مى‏كردند، و همچنين ساير انبيا كه مى‏فرمايد: «وَ لَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤنَ»[2].
«فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا» «املا» مهلت است و اين املا از راه لطف و عنايت نيست، بلكه از راه عقوبت و عذاب است ، چنانچه مى‏فرمايد: «وَ لايَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلِى لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلِى لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ»[3].
«ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ» ؛ « اخذِ » شديد [ ، يعنى ] يا به عذاب‏هاى دنيوى هلاك مى‏شوند ، چنانچه در امم سابقه بود يا به سختى جان مى‏دهند كه در خبر دارد سخت‏تر از آن است كه گوشت بدنش را مقراض كنند يا ميل آسيا در تخم چشم بگردانند[4].
«فَكَيْفَ كانَ عِقابِ» از جان دادن كه مى‏فرمايد: «ولو تَرى إِذِ الظّالِمُونَ فِى غَمَراتِ الْمَوْتِ وَالْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّه‏ِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ آياتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ»[5] و پس از مردن فشار قبر و تاريكى و عذاب عالم برزخ الى يوم القيامة كه در حديث است مى‏فرمايد:
«إذا مات ابن آدم قامت قيامته»[6].
و در قرآن مى‏فرمايد: «وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ»[7] و عذاب‏هاى صحراى محشر و خلود در جهنم: «وَ اللّه‏ُ أَشَدُّ بَأْساً وَأَشَدُّ تَنْكِيلاً»[8].
------------------------------------------------------
[1] .  و موقعى كه كفار شما را مشاهده مى‏كنند شما را به سخريه و استهزا مى‏گيرند . سوره انبيا: آيه 36.
[2] .  و هرآينه به تحقيق كه پيغمبرانى قبل از تو نيز استهزا شدند و در نتيجه عذابى كه انبيايشان آنان را از آن بيم مى‏دادند برايشان نازل گرديد و كيفر استهزايشان را چشيدند. سوره انعام: آيه 10.
[3] .  و گمان نكنند كسانى كه كافر شدند اينكه ما آن‏ها را مهلت داديم به نفع آن‏هاست بلكه موجب زيادتى معاصى آن‏هاست و براى آن‏هاست عذاب خوار كننده. سوره آل عمران: آيه 178.
[4] .   ر . ك : تفسير الصافى : ج3 ، ص171 ؛ تفسير قمى : ج2 ، ص7 ؛ شجره طوبى : ج1 ، ص193 و بحار الأنوار : ج6 ، ص240 ، ح59 وج18 ، ص323 .
[5] .  و اگر مى‏ديدى آن زمانى كه ظالمين در سكرات و شدايد جان دادن هستند و ملائكه عذاب دست‏ها باز كرده براى قبض روح آن‏ها و بگويند به آن‏ها جان خود را خارج و بيرون كنيد از كالبد بدن، امروز جزا داده خواهيد شد به جزاى خوار كننده به واسطه آنچه مى‏گفتيد بر خدا غير از آنچه حق و واقع است و در برابر آيات او تكبر مى‏كرديد. سوره انعام: آيه 93.
[6] .  هر گاه آدمى زاد بميرد، قيامتش برپا مى‏شود. كشف الخفاء : ج2 ، ص279 ، ح2618 ؛ بحار الأنوار: ج58، ص7 و ج70، ص67 و كنز العمال : ج15 ، ص548 ، ح42123 .
[7] .  و از وراى اين عالم برزخى است تا روزى كه مبعوث مى‏شوند. سوره مؤمنون: آيه 100.
[8] .  و خداوند قدرتش بيشتر و مجازاتش دردناك‏تر است. سوره نساء: آيه 84.

نوشتن دیدگاه