99   «وَلَوْ شاءَ رَبُّكَ لاَمَنَ مَنْ فِى الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النّاسَ حَتّى يَكُونُوا مُؤمِنِينَ»
ترجمه :
99. و اگر مشيّت حق تعلق گرفته بود هرآينه ايمان مى‏آوردند تمام اهل زمين كلّ آن‏ها جميعاً، آيا پس از اين تو مى‏خواهى آن‏ها را مجبور و مكروه نمايى كه بوده باشند مؤنين؟
تفسير :
[ ايمان امرى درونى و قلبى است]
ايمان امرى است قلبى و از صفات نفسانيه است و حكمت الهى اقتضا مى‏كند كه از روى ميل و رغبت و شوق و ذوق ايمان بياورند بعد از اقامه حجت و دليل به ارسال رسل و انزال كتب و اعطاى معجزه. [و ]از روى اختيار [ايمان بياورند] و اين ايمان است كه باعث سعادت دنيا و آخرت و رستگارى و نجات از مهالك نشأتين مى‏شود و الاّ خداوند قدرت داشت كه بندگان را به اجبار و كره وادار كند به ايمان و بالاى سر هر يك ملكى موكول كند با شلاّق و تازيانه آن‏ها را رو به ايمان بكشد لكن چنين ايمانى فايده و نتيجه ندارد، چنانچه وظيفه انبيا هم اين است كه دعوت كنند و اقامه معجزه كنند و حجت را بر خلق تمام كنند، خواه بپذيرند و قبول كنند يا اعراض كنند و ايمان نياورند «وَما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ»[1].
لذا مى‏فرمايد: «وَلَوْ شاءَ رَبُّكَ» «لو» امتناعيه است كه محال است خداوند اين نحو مشيّتش تعلق بگيرد، چون خلاف حكمت است.
«لآَمَنَ مَنْ فِى الْأَرْضِ»كه هر كس كه روى زمين است ايمان آورد كرهاً و جبراً.
«كُلُّهُمْ جَمِيعاً»تأكيد عموم است كه احدى بدون ايمان نباشد. «أَفَأنت»؛ آيا با اينكه صلاح نيست و بر خلاف حكمت است شما مى‏خواهى «تُكْرِهُ النّاسَ» به اكراه و جبر وادار كنى آن‏ها را «حَتّى يَكُونُوا مُؤمِنِينَ» نبايد خود را به زحمت بيندازى و غم و اندوه به خود راه دهى.
----------------------------------------------------
[1] .  نيست تكليفى بر رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله إلاّ تبليغ رسالت. سوره نور: آيه 54 و عنكبوت: آيه 18.

نوشتن دیدگاه