145 « وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظّالِمِينَ »
ترجمه :
145 . و اگر هر نشانه و آيه[اى] براى كسانى كه كتاب به آن‏ها داده شده بياورى ، قبله تو را پيروى نمى ‏كنند و تو نيز قبله آنان را پيرو نيستى و بعض از اهل كتاب نيز پيرو قبله بعض ديگر نيستند ؛ و اگر هواهاى نفسانى آنان را پيروى كنى بعد از آنكه علم براى تو آمده است ، در اين هنگام از ستمكاران خواهى بود .  
تفسير :
« وَلَئِنْ أَتَيْتَ » بعد از آنكه مكرر در آيات شريفه قرآن بيان فرمود كه اهل كتاب به ويژه يهود حقانيت اسلام و پيغمبرى حضرت محمد صلى ‏الله ‏عليه‏ و ‏آله براى آن‏ها ثابت و مكشوف گرديد و به اوصاف و خصوصياتْ او را مى‏ شناسند و مى ‏دانند اين همان پيغمبرى است كه انبياى آن‏ها بشارت به آمدن او دادند و مع ذلك به واسطه قساوت قلب و از روى لجاج و عناد و عصبيت او را انكار نمودند ، در اين آيه كأنَّ خاطر پيغمبر را از جانب يهود و اهل كتاب آسوده نموده ، مى ‏فرمايد اگر هزاران معجزه براى اهل كتاب اقامه نمايى ، آنان تورا متابعت نمى‏ كنند ، به ويژه در امر قبله كه از قبله آنان به قبله اعراب و بنى اسماعيل رو گردانيده[اى] ، هرگز با تو موافقت نخواهند كرد .
و معلوم است كه پيغمبر اكرم صلى‏ الله‏ عليه ‏و ‏آله بعد از آنكه حكمى از جانب خدا بر او نازل شد ديگر محال است آن را رها كند و لذا پيغمبر اكرم نيز قبله آنان را ديگر پيروى نخواهد كرد .و نيز معلوم است كه يهود و نصارا به واسطه اختلافات شديدى كه بين آن‏هاست قبله يكديگر را متابعت نخواهند نمود ، كه مثلاً نصارا به طرف قبله يهود و يا يهود به طرف قبله نصارا ، كه در جانب مشرق به عنوان محل تولد مسيح است ، عبادت كنند .
« وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ . . . » الآية ، اين قسمت به دو مطلب نظر دارد : يكى آنكه يهود و نصارا بعد از آنكه نسخ شريعت آن‏ها و حقانيت اسلام براى آنان ثابت و محقق شد ديگر دنبال نمودن و مجادله روىِ قبله سابق خود از روى هوا و خودخواهى است ، و ديگر اينكه هر كه براى او ثابت و معلوم گردد كه آن‏ها از روى هوا و عصبيت قومى روىِ قبله خود اصرار مى‏ ورزند و متابعت آن‏ها را بكند مسلماً به نفس خود و در حقّ خود ظلم و ستم نموده است. و تهديد در اين آيه خطاب به پيغمبرْ قطع طمع يهود است ، مانند آيه « لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ »[1] كه براى قطع طمع مشركين مى ‏باشد .
------------------------------------------------
[1] .  هر آينه اگر مشرك شدى تمام عبادات و اعمال صالحه تو البته حَبْطْ [= نابود] مى‏ شود و از بين مى ‏رود . سوره زمر : آيه 65 .

نوشتن دیدگاه