بدان كه ثواب زيارت هر يك از رسول خدا و ائمّه هدى(عليهم السلام) را هديّه روح مقدّس هر يك از ايشان مى توان كرد، و هم چنين به روح هر يك از مؤمنين و زيارت به نيابت ايشان مى توان كرد; چنانچه شيخ طوسى در تهذيب به سند معتبر روايت كرده از داود صرمى كه گفت: به حضرت امام على نقى(عليه السلام)عرض كردم كه: من زيارت كردم پدرت را و ثوابش را از براى شما قرار دادم. حضرت فرمود كه: «از براى توست از جانب حق تعالى اجر و ثواب عظيم و از جانب ما حمد و ثنا».
فقير گويد كه: از اين روايت مستفاد مى شود كه كسى كه زيارت كند از براى امام عصر(عليه السلام)پدران بزرگوارانش را، ثواب عظيم و فيض عميم خواهد يافت، پس البتّه زائرين و ساير مجاورين اين مطلب را در نظر داشته باشند، بلكه در دعوات و ساير قربات آن حضرت را فراموش نكنند، و از براى وجود مقدّس كه جان عالم است دعا و تصدّقات كنند.
و شيخ محمّد بن المشهدى در مزار كبير فرموده كه روايت كردند اصحاب ما جميعاً آن كه: حضرت صادق(عليه السلام)طلبيد يكى از شيعيان را و دراهمى نزد او آورد و فرمود: «اين دراهم را بگير و از جانب اسماعيل فرزند من حجّ كن تا بوده باشد از براى تو نُه قسمت از ثواب و از براى اسماعيل يك قسمت». و نيز در مزار خود گفته كه: امام على نقى(عليه السلام)فرستاد شخصى را به مشهد ابى عبداللّه الحسين(عليه السلام)كه از جانب او زيارت كند و فرمود: «به درستى كه مكان هايى چند است كه حق تعالى دوست مى دارد كه در آن ها خوانده شود و اجابت فرمايد آن دعاها را، و به درستى كه حاير امام حسين(عليه السلام) از جمله آن مكان ها است...» الخ.
و شيخ شهيد در دروس فرموده كه مستحبّ است براى كسى كه به زيارت مشرّف شود، آن كه زيارت كند از براى پدر و مادر و دوستان و جميع مؤمنان، پس بگويد:
السَّلامُ عَلَيْكَ يا مَوْلايَ مِنْ فُلانِ بْنِ فُلان([1]) اَتَيْتُكَ زائِراً عَنْهُ فَاشْفَعْ لَهُ عِنْدَ رَبِّكَ. و دعا كند از براى او... الخ.
و ثقة الاسلام و شيخ الطّائفه به سند معتبر نقل كرده اند از ابراهيم حضرمى كه گفت: چون از مكّه معظّمه مراجعت كردم، در مدينه شرف ياب شدم خدمت حضرت موسى بن جعفر(عليهما السلام)در مسجد رسول خدا(صلى الله عليه وآله)، و آن حضرت در ما بين قبر و منبر نشسته بود. پس به حضور مباركش عرضه داشتم كه يابن رسول اللّه وقتى كه من از ولايت خود به سمت مكّه بيرون آمدم، بسا گفت به من مردى كه طواف كن از جانب من هفت شوط و دو ركعت نماز گذار، بس شد كه من غفلت كردم از او، و بجا نياوردم و الحال كه مراجعت به بلد كنم ندانم چه گويم او را؟ آن حضرت فرمود: «وقتى كه بروى به مكّه و نسك و اعمال خود را بجا آوردى پس هفت شوط طواف كن و دو ركعت نماز گذار و بگو:
اللّهُمَّ اِنَّ هذا الطَّوافَ وَهاتَيْنِ الرَّكْعَتَيْنِ عَنْ اَبي وَاُمّي وَعَنْ زَوْجَتي وَعَنْ وُلْدِي وَعَنْ حَامَّتِي وَعَنْ جَمِيْعِ أَهْلِ بَلَدِي حُرِّهِمْ وَعَبْدِهِمْ وَاَبْيَضِهِمْ وَاَسْوَدِهِمْ.
پس نمى گويى به مردى از اهل بلد خود كه من از جانب تو طواف و دو ركعت نماز كردم، مگر آن كه در گفته خود صادق و راستگو بوده اى، و هم چنين وقتى كه به زيارت قبر مطهّر حضرت رسول(صلى الله عليه وآله)مشرّف شوى، چون از اعمال زيارت خود فارغ شوى، پس دو ركعت نماز كن و بايست نزد سر آن حضرت پس بگو:
السَّلامُ عَلَيْكَ يا نَبِيَّ اللّهِ * مِنْ اَبي وَاُمّي وَزَوْجَتي وَوُلْدي وَحامَّتي وَمِنْ جَميعِ اَهْلِ بَلَدي حُرِّهِمْ وَعَبْدِهِمْ وَاَبْيَضِهِمْ وَاَسْوَدِهِمْ.
پس به هر كس از اهل بلد خود بگويى كه من رسول خدا را از جانب تو زيارت كردم راست گفته اى».
و شيخ محمّد بن المشهدى در مزار گفته كه: روايت شده كه از بعض ائمّه صادقين(عليهم السلام)سؤال كردند از مردى كه دو ركعت نماز مى كند يا يك روز روزه مى دارد يا حج يا عمره بجا بياورد يا زيارت مى كند رسول خدا يا يكى از ائمّه(عليهم السلام)را و هر كدام را كه به جا آورد ثواب او را از براى پدر و مادر خود يا برادر مؤمن خود قرار مى دهد، آيا او را ثوابى هست؟ فرمودند: «به درستى كه ثواب اين عمل مى رسد به كسى كه از براى او قرار داده، بى آن كه از ثواب قرار دهنده چيزى كم شود».
و شيخ طوسى(رحمه الله) در تهذيب فرموده: كسى كه به نيابت برادر مؤمن خود به زيارت رود به اجرت، چون فارغ شود از غسل زيارت يا از عمل زيارت، چنانچه در بعض نسخ است بگويد:
اللّهُمَّ ما اَصابَني مِنْ تَعَب اَوْ نَصَب اَوْ شَعَب اَوْ لُغُوب فَأْجُرْ فلانَ بْنَ فلان فيهِ وَأْجُرْني في قَضائي عَنْهُ.
پس چون زيارت كند در آخر تسليم زيارت بگويد:
السَّلامُ عَلَيْكَ يا مَوْلايَ عَنْ فلانِ بْنِ فلان * اَتَيْتُكَ زائِراً عَنْهُ فَاشْفَعْ لَهُ عِنْدَ رَبِّكَ.
پس هر دعا كه خواهد از براى او بكند، انتهى.
______________
[1]. به جاى فلان بن فلان اسم آن شخص و پدرش را ذكر نمايد.
خاتمه: در بيان آداب زيارت به نيابت و آداب ملاقات زائرين است
- بازدید: 2641