عمّار بن ياسر برخاست و در ميان سپاهيان سخنرانى كرد و آنان را به‏يورش عليه معاويه تشويق كرد و از ماهيّت حقيقى اين جنگ و پيش‏زمينه‏هاى آن نقاب برگرفت و گفت :
"بندگان خدا! به سوى اين جماعت رويد كه به خيال خود به‏خونخواهى عثمان قيام كرده‏اند.
به خدا سوگند من گمان نمى‏كنم كه ايشان به خونخواهى عثمان آمده‏باشند. اينان طعم دنيا را چشيده و آن را برگزيده‏اند و خوب آن رادوشيده‏اند. اين قوم دريافتند كه اگر حق گريبانگير آنان گردد ميان ايشان وتمايلات دنيويشان فاصله مى‏اندازد. اين جماعت در اسلام، سابقه‏اى‏ندارند تا بدان سزاوار طاعت وخلافت باشند. بنابراين پيروان خويش رافريفته و گفته‏اند : پيشواى ما به ستم كشته شد. قصد آنان از اين سخن آن‏بود كه خود حاكم و فرمانروا شوند و اين نيرنگى است كه به وسيله آن تااينجا كه خود مى‏بينيد، رسيده‏اند. و اگر آنها اين نيرنگ را به كارنمى‏بستند حتّى دو تن هم با ايشان بيعت نمى‏كردند".
آنگاه وى با عمرو بن عاص رو برو شد و به او گفت : عمرو! آيا دين‏خود را در قبال مصر فروختى؟! نفرين بر تو باد! تو از ديرباز اسلام را كج‏مى‏خواستى.
سپس بر شاميان يورش برد و اين ابيات را كه از ايمان و يقين سرشاربود وروحيه جهادى عمّار نود ساله را در آن‏روز نمودار مى‏ساخت، خواند :
- خدا راست گفت كه او اهل راستى است و پروردگارم والا و بزرگواراست.
- پروردگارا! در شهادت من تعجيل فرماى به كشته شدن در راه كسى‏كه خود قتل زيبا را - شهادت - دوست مى‏دارد.
- در حالى كه يورش آرنده باشم نه گريزنده و همانا كشته شدن (در راه‏خدا) بر هر مرگ ديگرى برتر است.
- كشتگان در بهشتها نزد پروردگارشان هستند و از شراب خوشبووچشمه سلسبيل نوشانده مى‏شوند.
- از شراب ويژه ابرار كه با مشك ممزوج است و جامى از شراب كه‏آميزه آن گرم و خوشبوى چون زنجبيل است.
سپس گفت : خدايا تو خود مى‏دانى كه اگر من بدانم كه رضاى تو در اين‏است كه خودم را در اين دريا بيفكنم چنين خواهم كرد. و مى‏دانى كه اگرمن آگاه شوم كه خوشنودى تو در اين است كه من تيغه شمشيرم را در دلم‏فرو برم و آنگاه بر آن خم شوم تا نوك شمشير از پشتم بيرون آيد چنين‏خواهم كرد و مى‏دانى كه اگر من بدانم امروز كارى نزد تو خشنود كننده‏تراز جهاد با اين فاسقان است، قطعاً آن كار را انجام مى دادم.(1)
با اين روحيه والا و سرشار از ايمان، برگزيدگان ياران پيامبرصلى الله عليه وآله بامعاويه ومنافقان هم سنگر او به نبرد برخاستند. منتهاى آرزوى اينان‏شهادت بود. آنان يقين داشتند كه بر راه حق و صوابند و دشمنشان خواهان‏حكومت و طالبان دنيا هستند.
عمّار ميان دو سپاه ايستاد و بانگ زد : اى مردم! پيش به سوى بهشت.پس چون پرچم عمرو بن عاص را ديد، گفت : به خدا سوگند من سه بار بااين پرچم جنگيده‏ام و اين از آن سه بار نيرومندتر نيست. آنگاه اين بيت‏را بر زبان آورد :
- ما بر سر تنزيل قرآن با شما جنگيديم و امروز به خاطر تأويل آن‏مى‏جنگيم.
عمّار، بسيار تشنه بود. آب خواست. زنى قدحى از شير مخلوط با آب‏برايش آورد. چون قدح را تا زير دندانهايش بالا برد، گفت : امروزدوستانم، محمّدصلى الله عليه وآله و حزبش، را ديدار مى‏كنم. به خدا سوگند اگر با مابجنگند به طورى كه ما را تا بلنديهاى كوهها برانند ما همچنان يقين داريم‏كه بر حقّيم و ايشان بر باطلند.(2)
بدين سان اين جنگجوى سالخورده‏اى كه از اوان جوانى به راه مكتب‏گام نهاد و از هيچ وظيفه‏اى كه بدو محّول شد، سرپيچى نكرد تا آنجا كه‏پيامبر او را تا سطح صديقان بالا برد، او در راه خدا از نكوهش ملامتگران‏باك نداشت و با چشمانى باز و گامهايى استوار در حالى كه پرونده‏درخشان نود سال زندگى خويش را در برداشت به استقبال شهادت رفت.چون عمّار به ميان ميدان كارزار رسيد دو تن از تبهكاران به نامهاى ابن‏العاديه عزارى و ابن جون بر وى يورش بردند و او را كشتند. با قتل عمّار،در حقيقت خداوند حجّت را بر شاميان تمام كرد. زيرا پيامبر اكرم فرموده‏بود :
"آخرين نوشيدنى تو كاسه‏اى از شير است و تو را گروه سركش (فئه‏باغيه) به قتل مى‏رسانند"
با انتشار خبر شهادت عمّار در اردوگاه معاويه، روحيه سپاهيان شام‏دستخوش سُستى و ضعف شد. معاويه در توجيه قتل عمّار، به سپاهيان‏خود اظهار داشت : على، قاتل عمّار است زيرا او بود كه عمّار را به جنگ‏ما فرستاد.
در واقع معاويه با اين نيرنگ عقل سپاهيان خود را دزديد و آنان هم‏بى‏چون و چرا گفته او را پذيرفتند كه او در اين كار بس زبردست و ماهربود و پيش از اين بارها با توسّل به نيرنگ و دروغ، متون دينى رادستخوش تحريف ساخته بود.
-------------------------------------------------
1) في رحاب أئمّة اهل البيت، ص‏153.
2) في رحاب أئمّة اهل البيت، ص‏157.
---------------------------------------
نويسنده : آية الله سيد محمد تقى مدرسى
مترجم : محمد صادق شريعت

نوشتن دیدگاه