آيات (13 - 14)      
ƒفَإِنَّما هِىَ زَجْرَةٌ واحِدَةٌ
ƒفَإِذا هُمْ بِالسّاهِرَةِ

ترجمه :
13. پس جز اين نيست كه اين زجرة و صيحه بيش نيست.
14. پس بناگاه آن‌ها در صحراى محشر حاضر مى‌شوند[1] .
 
 
تفسير :
]دو نحوه تفسير اين آيه[
(فَإِنَّما هِىَ زَجْرَةٌ واحِدَةٌ) دو نحو تفسير شده: يكى آنكه كلام كفار باشد كه بگويند: يك صيحه بيش نبود كه ما در زمين محشور[2]  شديم. ديگر آنكه جواب آن‌ها
باشد كه شما كه منكر بعث و حشر بوديد به يك صيحه تمام، مبعوث و در صحراى محشر وارد شديد[3] . «زجرة» صيحه شديد است كه تكان مى‌دهد و اين نفخه ثانيه صور
است كه مى‌فرمايد: (نُفِخَ فِيهِ أُخْرى فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُونَ)[4] ، (وَ نُفِخَ فِى الصُّورِ فَإِذا هُمْ
مِنَ الاَْجْداثِ إِلى رَبِّهِمْ يَنْسِلُونَ)[5] ، (وَ نُفِخَ فِى الصُّورِ فَجَمَعْناهُمْ جَمْعاً)[6] .
 
 
(فَإِذا هُمْ بِالسّاهِرَةِ) «ساهره» زمين ساده كه همين زمين دنيا باشد كه به مجرد خروج از اجداث و قبور مشاهده مى‌كنند، و ساهره گفتند كه در او نه كوهى و نه عمارتى و نه اشجارى و نه دريايى مشاهده مى‌شود، چنانچه در آيات تمامِ اين خصوصيات را بيان فرموده: (يَوْمَ تُبَدَّلُ الاَْرْضُ غَيْرَ الاَْرْضِ)[7] ، (وَ إِذَا الاَْرْضُ مُدَّتْ * وَ

أَلْقَتْ مَا فِيهَا وَتَخَلَّتْ)[8]  و غير اين‌ها از آيات و سُوَر.
 
*    *    *

[1] .  ترجمه ديگر: ولى در حقيقت، آن بازگشت، بسته به يك فرياد است و بسƒ 13 و به ناگاه آنان درزمينِ هموار خواهند بودƒ 14.
[2] .  در نسخه چاپ تهران «حشر» آمده، كه تصحيح شد.
[3] .  ر.ك: جامع البيان(تفسير طبرى): ج23، ص54، ح22451.
[4] .  سپس بار ديگر در آن دميده مى‌شود و بناگاه آنان بر پاى ايستاده مى‌نگرند. سوره زمر: آيه 68.
[5] .  در صور دميده خواهد شد، پس بناگاه از گورهاى خود شتابان به سوى پروردگار خويش مى‌آيند.سوره يس: آيه 51.
[6] .  و همين كه در صور دميده شود، همه آن‌ها را گرد خواهيم آورد. سوره كهف: آيه 99.
[7] .  روزى كه زمين به غير اين زمين، مبدّل گردد. سوره ابراهيم: آيه 48.
[8] .  و آنگاه كه زمين كشيده شود، و آنچه را كه در آن است بيرون افكند و تُهى شود. سوره انشقاق :آيات 3 - 4.

نوشتن دیدگاه