84 «وَلا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَلا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوابِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَماتُوا وَهُمْ فاسِقُونَ »
ترجمه :
84. و نماز نگزار بر احدى از آنها كه از دنيا رفتند و مردند و سر قبر آنها تشريف نبر، محققاً اينها كافر شدند به خدا و رسول خدا و مردند در حالى كه فاسق بودند.
تفسير :
مسئله:
تجهيزات ميت از غسل و كفن و نماز و دفن خاص به ميت مؤن اثنى عشرى است، و اما ميت كافر و منافق و مشرك هيچ احترامى ندارد و لذا پيغمبر صلىاللهعليهوآلهدر غزوات اجساد شهدا را مىآوردند نماز مىگزارد و امر به دفن مىفرمود، ولى چون شهيد غسل و كفن لازم ندارد با همان لباسِ شهادت دفن مىشدند، و اما اجساد كفار را در بيابان مىگذاردند تا سباع صحرايى و طيور هوايى و حشرات ارضى آنها را پاره كنند و اكل كنند و از بين ببرند. بلى، اجساد مسلم غير مؤن براى حفظ صورت اسلام غسل و كفن و نماز و دفن دارد لكن در نمازش پس از تكبير چهارم كه بايد طلب مغفرت و دعا در حق ميت كرد در اجساد آنها بايد لعن و طلب عذاب نمود و از اين جهت است كه حضرت زين العابدين وقتى چشم مباركش به جسد پدر بزرگوارش افتاد نزديك شد روح از بدنش خارج شود و گفتند كه فرمود: گويا اين جماعت ما را مسلمان نمىدانند.
[نماز نخواندن بر جنازه منافقان و حاضر نشدن بر سر قبر آنان]
و اما خوارج و نُصّاب و غلات شيعه كه نجس و كافرند همان حكم كافر را دارند لذا خداوند در اين آيه مىفرمايد: «وَلا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً» و اين هم براى رفع توقع بعض منتسبين به اين منافقين است كه ايمان آورده بودند كه حضرت بر جنازه آنها نماز گزارد و بالاى قبر آنها در حق آنها دعاى خير كند، لذا مىفرمايد: «وَلا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ» و اين خطاب اگر چه به آن حضرت است لكن تكليف عام است بر تمام مؤنين، سپس علت اين حكم
را بيان مىفرمايد: «إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللّهِ وَرَسُولِهِ» و اين اگر چه در مورد منافقين متخلفين نازل شده لكن علت منصوصه هم معمم است و هم مخصص، مثل
«الخمر حرام لأنّه مسكر»[1] دلالت بر حرمت هر مسكرى مىكند، و اين جمله هم دلالت بر جميع طبقات كفار دارد و براى رفع توهم كه كسى نگويد اينها بعد از تخلف محتمل است تائب شده باشند، و ايمان آورده باشند مىفرمايد: «وَماتُوا وَهُمْ فاسِقُونَ»كه با حال كفر مردند. و گفتيم فاسق در قرآن غالباً اطلاق بر كافر مىشود.
----------------------------------------
[1] . شراب حرام است چون مستكننده است.
آیه ٨٤ « وَلا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَلا تَقُمْ ... »
- بازدید: 1994